9 sierpnia 1991 roku w Peru zginęli śmiercią męczeńską dwaj polscy franciszkanie: Zbigniew Strzałkowski i Michał Tomaszek. Zostali zamordowani przez komunistyczną organizację terrorystyczną Świetlisty Szlak. Mieli po 33 i 31 lat. W 2015 roku zostali beatyfikowani. Są pierwszymi błogosławionymi polskimi misjonarzami męczennikami.
Przywódcy Świetlistego Szlaku oskarżyli ich o odciąganie Peruwiańczyków od rewolucji. Misjonarze zostali zabici strzałem w tył głowy.

Pięć lat po ich śmierci rozpoczął się proces beatyfikacyjny
Dokumentacja zawierała między innymi zeznania terrorystów. Skazany w 2006 roku na dożywocie lider Świetlistego Szlaku Abimael Guzmán zeznał, że decyzja o zabiciu franciszkanów została podjęta na wysokim szczeblu organizacji, gdyż uznano ich działalność za szczególnie groźną.5 grudnia 2015 roku w peruwiańskim Chimbote odbyła się beatyfikacja Zbigniewa Strzałkowskiego i Michała Tomaszka. Mszy świętej przewodniczył prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych kardynał Angelo Amato.
Hierarcha powiedział w homilii, że męczennicy posługiwali się językiem miłości.
W uroczystości beatyfikacji na stadionie w Chimbote uczestniczyło kilka tysięcy wiernych, w tym około dwustu Polaków. Wśród nich znalazł się ojciec Jarosław Wysoczański, który też był misjonarzem w Pariacoto i przełożonym ojców Michała i Zbigniewa. Przed śmiercią z rąk terrorystów uratowało go to, że kilka dni wcześniej wyjechał na urlop do Polski.
Film dokumentalny „Życia nie można zmarnować”
W 24. rocznicę śmierci misjonarzy, w 2015 roku, Krzysztof Tadej nakręcił o nich film dokumentalny pod tytułem „Życia nie można zmarnować”, który można obejrzeć na TVP VOD.
Muzeum Męczenników
W 2016 roku podczas wizyty w Polsce z okazji Światowych Dni Młodzieży papież Franciszek spotkał się w Krakowie z rodzinami męczenników z Pariacoto. W kościele franciszkanów modlił się w kaplicy, w której znajdują się relikwie błogosławionych.
Błogosławieni franciszkanie są patronami Krucjaty różańcowej w obronie przed terroryzmem. W akcji tej, od sześciu lat, wierni modlą się o pokój na świecie oraz za wszystkich poszkodowanych w wyniku działań terrorystycznych.
Obecnie w Peru franciszkanie prowadzą misję w Pariacoto, Chimbote i w stolicy kraju - Limie, w której - oprócz parafii - prowadzą przyjmującą ubogich i chorych Poliklinikę Nuestra Señora de la Piedad.
W diecezji Chimbote, do której należy Pariacoto, od 2018 roku działa Muzeum Męczenników Franciszkańskich, przechowujące pamiątki związane z życiem błogosławionych.
Z kolei w Krakowie, przy klasztorze św. Franciszka, naprzeciwko słynnego Okna Papieskiego, powstaje Muzeum Męczenników z Pariacoto.

A jak z perspektywy 30 lat oceniać można skutki tej zbrodni?
Jak dziś wygląda polska działalność misyjna w Peru? Co przeciętnemu Peruwiańczykowi mówią nazwiska, takie jak Ernest Malinowski czy Edward Habich i jak u podnóża Andów postrzegana jest Polska?
Na te pytania znajdziecie odpowiedź w filmie dokumentalnym pt. „Pokój i dobro. Polacy w Peru”.