80 lat temu warszawscy powstańcy zdobyli Redutę PWPW

Powstańcy zdobyli gmach PWPW po kilku godzinach walki. Niemcy próbowali go odbić już następnego dnia, jednak zdołali to zrobić dopiero po niemal czterech tygodniach - 28 sierpnia - z użyciem wojsk pancernych i dysponując ośmiokrotną przewagą liczebną.

Blisko miesiąc Reduta PWPW była strategicznym bastionem powstańców - azylem, schronieniem dla prawie tysiąca cywilów, szpitalem dla rannych i ośrodkiem zaopatrzenia w żywność dla całej powstańczej Starówki. Działała tu też wytwórnia butelek zapalających.

Pierwsza przypuściła szturm z boku, druga na tyły, a trzecia od środka - metodą „konia trojańskiego”, siłami grupy pod dowództwem porucznika Czesława Lecha „Białego”.

Atak rozpoczął się o godzinie 11.00. Uczestnik walk, żołnierz Armii Krajowej i pracownik PWPW Juliusz Kulesza pseudonim „Julek” po latach (2019) opowiadał, że część zatrudnionych w przedsiębiorstwie należała do tajnego oddziału bojowego PWB/17/S - Podziemna Wytwórnia Banknotów, który zaatakowała niemieckich żandarmów stacjonujących na terenie PWPW.

27 sierpnia Niemcy, w sile 1600 żołnierzy wspartych bronią pancerną, przypuścili ostateczne uderzenie. Przeciwko nim do walki stanęło około 200 powstańców. Po zażartej bitwie o każde piętro budynku, 28 sierpnia 1944 roku, obrońcy zostali zmuszeni do poddania się.

Wśród bohaterów tamtych dni są nie tylko żołnierze walczący o utrzymanie Reduty. Radosław Mierzejewski z Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych na antenie Polskiego Radia 24 (2020), podkreślił, że PWPW pielęgnuje pamięć między innymi o doktor Hannie Petrynowskiej pseudonim„ Rana”, która pełniła funkcję ordynatora szpitala mieszczącego się w podziemiach Wytwórni. Lekarka została zamordowana 28 sierpnia 1944 roku przez oddziały niemieckie:

Ludność cywilną Niemcy skierowali do garbarni Pfeiffera przy ulicy Okopowej, gdzie osoby starsze, niedołężne lub chore rozstrzelano.

Pozostałych wywieziono do obozów.

W walkach o Redutę wzięło udział ponad 600 ludzi z różnych oddziałów powstańczych. Zginęło od 80 do 100 żołnierzy.