Teodor Pajewski, Powstaniec Warszawski i żołnierz AK zaangażowany w ratowanie Żydów podczas II wojny światowej otrzymał w Warszawie tytuł i medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Odznaczenie z rąk zastępcy ambasadora Izraela w Polsce odebrał jego syn.
Jak mówił Wiesław Pajewski, pamięta ludzi, których jego ojciec ukrywał w mieszkaniu przy ulicy Radzymińskiej w Warszawie, w tym twórcę archiwum getta warszawskiego Emanuela Ringelbluma.
Jak wspomina syn Teodora Pajewskiego, przez wiele lat nikomu nie wspominał o tamtych wydarzeniach.
,,Miałem zakazane, by cokolwiek mówić. Nachodziło nas UB, bili mamę, z pytaniem tylko gdzie jest ojciec. A on się ukrywał
- powiedział Wiesław Pajewski.
Teodor Pajewski pseudonim „Szalony” pomógł wielu osobom
Monika Krawczyk, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego, gdzie odbyła się uroczystość, przypomniała, że Teodor Pajewski był zaangażowany w pomoc dla wielu osób. Podkreślała, że w czasie okupacji za takie działania otrzymywało się wyrok śmierci.
,,To jest dla nas ważne, że syn Teodora Pajewskiego widział tam naszego patrona Emanuela Ringelbluma, a także wiele innych wspaniałych postaci w ratowanie których Teodor Pajewski był zaangażowany
- powiedziała Monika Krawczyk.
W Warszawie przy ulicy Radzymińskiej 2 odsłonięto pamiątkową tablicę, która upamiętnia czas spędzony tam w ukryciu przez Emmanuela Ringelbluma w 1943 roku.
Historyk i działacz społeczny trafił tam po tym, gdy dzięki zaangażowaniu Teodora Pajewskiego oraz Emilii (Szoszanie) Kossower udało się go wydostać z obozu w pracy w Trawnikach.
Ringelblum dotarł do Warszawy w stroju kolejarza. Mieszkanie przy Radzymińskiej należało do szwagierki Pajewskiego - Stanisławy Juszczyk.
Nazwiska całej tej czwórki wraz z wizerunkami znalazły się na tablicy wraz z napisem:
,,Niech tablica ta świadczy o polsko-żydowskim bohaterstwie i braterstwie broni.
Teodor Pajewski uhonorowany medalem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata w 1977 r.
Teodor Pajewski w czasie wojny ratował Żydów, w tym przedstawicieli elity intelektualnej z grupy Oneg Szabat.
Został uhonorowany medalem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata w 1977 roku. Z nie do końca wyjaśnionych powodów, nigdy go nie odebrał.
Po wojnie zamieszkał w Coventry w Wielkiej Brytanii, ożenił się po raz drugi, zmienił nazwisko na Winston Teodor i zmarł 19 listopada 1986 roku w Birmingham.
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Tytuł i medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata to najważniejsze izraelskie wyróżnienie cywilne nadawane osobom niemającym pochodzenia żydowskiego, które ratowały Żydów w trakcie II wojny światowej.
Do tej pory przyznano niemal 30 tysięcy odznaczeń, ponad 7 tysięcy uhonorowanych to Polacy.
