Kartka z kalendarza

81. rocznica śmierci Jana Bytnara „Rudego” i Aleksego Dawidowskiego „Alka”

ASR

30.03.2024, 14:02

Cmentarz Wojskowy na Powązkach; grób w kwaterze Batalionu Zośka (A-20) Jana Bytnara ps. Rudy i Macieja Dawidowskiego ps. Alek, którzy zginęli w akcji pod Arsenałem, zbrojnej akcji Grup Szturmowych Szarych Szeregów, fot. PAP/Jan Morek

podpis źródła zdjęcia

30 marca 1943 roku, zmarli więziony i torturowany przez Niemców Jan Bytnar „Rudy” oraz Aleksy Dawidowski „Alek”, który cztery dni wcześniej brał udział w odbiciu „Rudego”, czyli słynnej akcji pod Arsenałem.

Harcerze z Grup Szturmowych Szarych Szeregów uwolnili wówczas więźniów przewożonych z siedziby Gestapo do więzienia na Pawiaku.

Uwolniony podharcmistrz Jan Bytnar „Rudy”, komendant hufca „Południe”, wcześniej brutalnie przesłuchiwany przez Niemców, zmarł mimo pomocy lekarskiej.

Aleksy Dawidowski „Alek” podczas akcji został ranny w brzuch. Zmarł z powodu odniesionych obrażeń.

Obaj spoczywają w kwaterze Harcerskiego Batalionu Armii Krajowej „Zośka” na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach.

Akcja pod Arsenałem

Akcja pod Arsenałem stała się symbolem solidarności, przyjacielskiej więzi i harcerskiej odwagi dla kilku pokoleń Polaków. Jej inicjatorem był Tadeusz Zawadzki„ Zośka”, przyjaciel zarówno Jana Bytnara, jak i Aleksego Dawidowskiego.

Jan Bytnar „Rudy” był powszechnie lubiany i szanowany za odwagę i oddanie harcerskim ideałom.

23 WDH „Pomarańczarnia”

Jan Bytnar i Aleksy Dawidowski byli wychowankami „Pomarańczarni”, czyli 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej działającej przy stołecznym gimnazjum i liceum im. Stefana Batorego.

To właśnie z niej wywodzili się najsłynniejsi bohaterowie Szarych Szeregów. Wychowywani w duchu patriotyzmu, gdy wybuchła wojna, zostali najpierw uczestnikami Małego Sabotażu, potem przeszli do Grup Szturmowych, stając się żołnierzami podziemnej armii.

Jednym z instruktorów Szarych Szeregów był Aleksander Kamiński (zm. 1978), pisarz, autor książki „Kamienie na szaniec”.

Działalność w okupowanej stolicy wspominał później jako czas solidarności i poświęcenia Polaków.

Cmentarz Wojskowy na Powązkach; grób w kwaterze Batalionu Zośka (A-20) Jana Bytnara ps. Rudy i Macieja Dawidowskiego ps. Alek, którzy zginęli w akcji pod Arsenałem, zbrojnej akcji Grup Szturmowych Szarych Szeregów, fot. PAP/Jan Morek

Jan Bytnar „Rudy” i Aleksy Dawidowski „Alek” - symbole patriotyzmu i braterstwa

Matka „Rudego” Zdzisława Bytnar (zm. 1994) w Polskim Radiu mówiła, że wychowała syna z wielką troskliwością, dbając o jego bogactwo duchowe i o to, by był godnym obywatelem Polski.

Jan Bytnar „Rudy” i Aleksy Dawidowski „Alek” do dziś pozostają symbolem patriotyzmu i braterstwa.

Trzeci z kolegów Tadeusz Zawadzki „Zośka” zginął 20 sierpnia 1943 roku, podczas ataku na niemiecką strażnicę w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.

źródło: IAR

Pobierz aplikację TVP POLONIA