Kartka z kalendarza

25 lutego 1942 roku powołano Pierwszą Dywizję Pancerną

Szkocja, 14.07.1944 r. Dowódca I Dywizji Pancernej gen. Stanisław Maczek (L, na górze) na swym czołgu w czasie ostatnich ćwiczeń przed wyruszeniem na front, fot. PAP/Czesław Datka
podpis źródła zdjęcia

25 lutego 1942 roku, została powołana Pierwsza Dywizja Pancerna, dowodzona przez generała Stanisława Maczka. Formacja należała do największych jednostek Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

Na uroczyste otwarcie Memoriału generała Stanisława Maczka w mieście Roeselare w Belgii przyleciała z Wielkiej Brytanii wnuczka generała Karolina Maczek-Skillen, fot. FB/Embassy of the Republic of Poland in Brussels

Belgia: Memoriał gen. Maczka otwarty dla publiczności

TVP Polonia

Dywizja generała Stanisława Maczka odegrała decydującą rolę w zwycięskiej dla aliantów bitwie pod Falaise w Normandii. Zdobyła Abbeville, Saint-Omer i Cassel we Francji, Ypres i Gandawę w Belgii, wsławiła się wyzwoleniem Bredy w Holandii.

Rozkaz o sformowaniu Pierwszej Dywizji Pancernej wydał generał Władysław Sikorski. Powierzył jej dowództwo generałowi Stanisławowi Maczkowi - jednemu z najwybitniejszych polskich dowódców biorących udział w II wojnie światowej.

Dywizja została utworzona z jednostek wydzielonych ze składu I Korpusu Polskiego w Wielkiej Brytanii, znalazła się w składzie II Korpusu Pierwszej Armii Kanadyjskiej.

Pierwszym zadaniem dywizji generała Maczka była ochrona około 200 kilometrowego wybrzeża Szkocji przed spodziewanym desantem wojsk Wehrmachtu. Polska jednostka walczyła we Francji pod Falaise, w Belgii, Holandii, północnych Niemczech, by w maju 1945 roku zająć port Wilhelmshaven.

Podczas walk o wolność Holandii dywizja wsławiła się zdobyciem Bredy w październiku 1944 roku.

Dywizja dowodzona przez generała Stanisława Maczka odegrała ważną rolę w całej ofensywie alianckiej we Francji, Belgii, Holandii i na północy Niemiec.

Szkocja, 14.07.1944 r. Dowódca I Dywizji Pancernej gen. Stanisław Maczek (L, na górze) na swym czołgu w czasie ostatnich ćwiczeń przed wyruszeniem na front, fot. PAP/Czesław Datka
Szkocja, 14.07.1944 r. Dowódca I Dywizji Pancernej gen. Stanisław Maczek (L, na górze) na swym czołgu w czasie ostatnich ćwiczeń przed wyruszeniem na front, fot. PAP/Czesław Datka
12 kwietnia 1945 roku polska jednostka wyzwoliła obóz jeniecki Oberlangen, w którym przetrzymywano kobiety walczące w Armii Krajowej, uczestniczki Powstania Warszawskiego.

Od wiosny 1945 roku Polacy, pod dowództwem generała Klemensa Rudnickiego, pełnili zadania okupacyjne na terenie północno-zachodnich Niemiec.

W czerwcu 1947 roku Pierwsza Dywizja została przerzucona do Anglii, gdzie nastąpiła jej demobilizacja i rozbrojenie.
1. Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka, fot. PAP/Maciej Zieliński, Adam Ziemienowicz, Michał Czernek
1. Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka, fot. PAP/Maciej Zieliński, Adam Ziemienowicz, Michał Czernek

Powojenne losy Maczka były smutnym epilogiem wojennej tułaczki

Po wojnie generał Maczek nie chcąc wracać do komunistycznej osiadł w Wielkiej Brytanii, gdzie - pomimo swoich zasług - podzielił los zwykłych żołnierzy.

Od 1945 roku pozbawiony świadczeń przysługujących żołnierzom alianckim, rozpoczął pracę jako sprzedawca, a następnie barman w restauracji hoteli prowadzonych wówczas przez polskich emigrantów: „Dorchester” i „Learmonth” w Edynburgu.

Władze komunistyczne odebrały mu polskie obywatelstwo, odzyskał je dopiero w 1989 roku.

Rok później został awansowany przez Prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego do stopnia generała broni. Zmarł w Edynburgu, w 1994 roku. Miał 102 lata.

Został pochowany na cmentarzu żołnierzy polskich w Bredzie.
źródło: IAR, fot. PAP/Czesław Datka
Pobierz aplikację  TVP POLONIA
Aplikacja mobilna TVP POLONIA - Android, iOS, AppGallery
Więcej na ten temat