#RZEŹ WOŁYŃSKA

Prace poszukiwawcze w Puźnikach rozpoczęły się już w 2023 roku, kiedy specjaliści odnaleźli zbiorową mogiłę mieszkańców wsi zamordowanych przez oddział OUN-UPA pod dowództwem Petra Chamczuka w lutym 1945 roku. Jednak na wydobycie szczątków potrzebna była dodatkowa zgoda, którą udało się uzyskać 8 stycznia 2025 roku.

Polsko-ukraińskie stosunki w kwestii pamięci historycznej i upamiętnienia ofiar rzezi wołyńskiej wciąż wzbudzają kontrowersje. Szef Instytutu Pamięci Narodowej Ukrainy (IPNU), Anton Drobowycz, poinformował w końcu, że poszukiwania miejsc rzezi dokonanych na Polakach przez Ukraińców na Ukrainie i „ewentualne” ekshumacje mogą rozpocząć się w latach 2025-2026.

Pod pojęciem „rzezi wołyńskiej” rozumie się wszystkie zbrodnie UPA i Ukraińców na Polakach. Wołyń stał się tu słowem kluczem, jednak nie było to jedyne miejsce krwawej rzezi. „«Czerwone noce», jak nazywał je dowódca samoobrony Przebraża Henryk Cybulski, zdarzyły się też poza Wołyniem i obejmowały ogromny obszar - od Karpat po Wołyń i od rzeki Zbrucz aż za San” - mówi w rozmowie PAP dr Damian Markowski, autor książki „W cieniu Wołynia. Antypolska akcja OUN i UPA w Galicji Wschodniej 1943-1945”, która ukazuje się w połowie sierpnia.

Tylko na Wołyniu było ponad 2500 polskich miejscowości, spośród których 1500 zostało całkowicie zniszczonych w wyniku działań OUN-UPA. Na Wołyniu, w Małopolsce Wschodniej i na Lubelszczyźnie w latach 1943-1946 zostało zamordowanych nawet ok. 100 tys. Polaków w blisko 4 tys. miejscowości.

Słowa „nie o zemstę, lecz o pamięć i prawdę wołają ofiary” stały się w ostatnich latach mottem wszystkich, którzy dążą do upamiętnienia ofiar ludobójstwa na Wołyniu. Mimo ogromnych wysiłków dialog historyczny z Ukrainą przynosi ograniczone rezultaty, szczególnie w sprawie ekshumacji ofiar Ukraińców. Przedstawiamy kalendarium terroru, który miał pozostać zapomniany przez świat.

Zbrodnia wołyńska to ludobójstwo, hekatomba, piekło, w którym życie straciło ponad 100 tysięcy Polaków. Nie spocznę, dopóki ostatnia ofiara nie zostanie odszukana - mówił dziś premier Mateusz Morawiecki.

Piętnastu Ukraińcom pomagających Polakom podczas Rzezi Wołyńskiej nadano w czwartek medale Virtus et Fraternitas. Odznaczenia wręczono w Belwederze przedstawicielom rodzin uhonorowanych, osobiście medal odebrał Wołodymyr Kryżuk, który pielęgnuje pamięć polskich ofiar Rzezi Wołyńskiej w okolicach Równego.

Premier Mateusz Morawiecki oddał hołd pamięci ofiarom Rzezi Wołyńskiej w nieistniejącej wsi Ostrówki, której mieszkańcy zostali wymordowani przez oddziały UPA. Szef polskiego rządu przybył na Ukrainę w piątek wczesnym rankiem w związku z przypadającą 11 lipca 80. rocznicą tej zbrodni.

Do Sejmu wpłynął projekt uchwały upamiętniającej ofiary Rzezi Wołyńskiej. „Na szczególne uznanie zasługują ci przedstawiciele narodu ukraińskiego, którzy z narażeniem życia przeciwstawiali się popełnianej przez swych rodaków zbrodni” - czytamy.

9 lutego 1943 r. rozpoczęła się historia, która nie powinna wydarzyć się nigdy. Oddział Hryhorija Perehijniaka „Dowbeszki-Korobki”, uznany za pierwszą sotnię Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), dokonał masakry polskich mieszkańców kolonii Parośla I na Wołyniu, zabijając ok. 150 osób. Nie oszczędzono nawet dzieci. Zbrodnia ta była pierwszym masowym mordem, jakiego dokonano na Polakach.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych razem z Fundacją Wolność i Demokracja poinformowały o zgodzie władz ukraińskich na prace poszukiwawcze i ekshumacyjne mogił Polaków zamordowanych przez UPA na terenie Ukrainy. Wezmą w nich udział polscy specjaliści.

Dzisiaj prezydent Ukrainy skierował do ukraińskiego parlamentu projekt ustawy o nadaniu specjalnego statusu Polakom na Ukrainie - poinformował w poniedziałek prezydent Andrzej Duda.

Podczas XXVII Światowego Zjazdu i Pielgrzymki Kresowian na Jasną Górę, ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski poruszył ważną, wciąż nierozwiązaną kwestię pochówku ofiar Wołynia. „Kości pomordowanych Polaków do dzisiaj są rozsypane w nieznanych miejscach – lasach, jarach, dołach śmierci” – mówił zwracając się do pątników.

Utworzenie w Chełmie Instytutu Prawdy i Pojednania poświęconego pamięci ofiar zbrodni wołyńskiej zapowiedział minister aktywów państwowych wicepremier Jacek Sasin. Prawda o rzezi wołyńskiej to filar współpracy polsko-ukraińskej - napisał w liście prezydent Andrzej Duda.