Jubileuszowa gala uświetniła obchody 100-lecie Instytutu Józefa Piłsudskiego

100-lecie Instytutu Józefa Piłsudskiego uświetniła jubileuszowa gala zorganizowana na Zamku Królewskim. Rozpoczęła ją projekcja klipu filmowego „Jubileusz 100-lecia Instytutu Józefa Piłsudskiego - Warszawa” przygotowanego przez Archiwum Akt Nowych.

Otrzymali je: pisarz i historyk dr Krzysztof Langowski, adiunkt w Dziale Badań Naukowych w Muzeum Łazienki Królewskie i historyk zajmujący się osobą Józefa Piłsudskiego dr Mariusz Kolmasiak, dyrektor Archiwum Akt Nowych Mariusz Olczak, dyrektor LXXVI Liceum Ogólnokształcącego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego Izabela Nowak-Piłka oraz prezes Instytutu Piłsudskiego w Ameryce dr Iwona Drąg-Korga.

Podczas wydarzenia zaprezentowano kartkę pocztową „100-lecie powołania Instytutu badań najnowszej Historii Polski” wydaną przez Pocztę Polską. Galę zakończył koncert w wykonaniu Orkiestry Reprezentacyjnej Sił Powietrznych z Poznania.

Instytut Józefa Piłsudskiego powstał w 1923 r. z inicjatywy marszałka Józefa Piłsudskiego jako Instytut Badania Najnowszej Historii Polski w Warszawie. Po jego śmierci placówka została nazwana jego imieniem.

Jednym z założycieli instytutu i jego sekretarzem generalnym był gen. Julian Stachiewicz (1880-1934). Innym z założycieli był poseł Antoni Anusz (1884-1935).

Po rozpoczęciu II wojny światowej zawieszono działanie placówki na terenie Polski aż do 1999 r.

Pierwszy z dwóch emigracyjnych Instytutów Józefa Piłsudskiego powstał w lipcu 1943 r. w Nowym Jorku. Wśród założycieli znaleźli się polscy uchodźcy wojenni, którzy w II Rzeczypospolitej zajmowali ważne stanowiska państwowe m.in. Ignacy Matuszewski - były minister skarbu, Henryk Floyar-Rajchman - minister przemysłu i handlu oraz były minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego Wacław Jędrzejewicz.

Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce był i nadal pozostaje jedną z najważniejszych placówek polskich poza granicami kraju. Pozycję swoją zawdzięcza w równej mierze zgromadzonym zbiorom, jak i pozanaukowemu dorobkowi. Jest więc depozytariuszem cennych archiwaliów, ale też placówką, której zadania zmieniały się zależnie od wielorakich przemian zachodzących w kraju i na wychodźstwie. Zachował swoją niezależność i bezwarunkowe oddanie idei wolnej i niepodległej Polski.

W związku z działalnością cenzury i niszczeniem dokumentacji dotyczącej historii Polski, archiwa Instytutu nabrały szczególnego znaczenia podczas niemieckiej okupacji i pod rządami komunistów.

Od 2001 r. w porozumieniu z Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych i Biblioteką Narodową, Instytut gości archiwistów i bibliotekarzy z Polski.

W marcu 1947 r. w Londynie powstał drugi działający na emigracji Instytut Józefa Piłsudskiego. Od 1972 r. instytut znajduje się w siedzibie Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego (POSK) przy 238-246 King Street.

W 1999 r. Instytut przywrócony został w Polsce, najpierw jako Towarzystwo Przyjaciół Instytutów Józefa Piłsudskiego Zagranicą, a od 2003 r. jako Instytut Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Wszystkie trzy placówki współpracują ze sobą.