„Zwycięstwo III Powstania Śląskiego przerodziło się w mocną Górnym Śląskiem Rzeczpospolitą” – powiedział prezydent Andrzej Duda w Katowicach podczas uroczystości w przeddzień 100. rocznicy zakończenia III Powstania Śląskiego.
Prezydent przed pomnikiem Powstań Śląskich przekazał na ręce rodziny dowódcy i uczestnika Powstań Śląskich, Alfonsa Zgrzebnioka, nadany mu pośmiertnie Order Orła Białego.
„Wielu z nich swoje zwycięstwo mogło nazywać pełnym zwycięstwem, bo ich domy znalazły się w Rzeczpospolitej” - mówił prezydent w Katowicach dodając, że grupa powstańców ze Śląska Opolskiego nie mieli tego szczęścia – ich ojcowizna pozostała poza granicami Rzeczypospolitej.
„Należał do nich bohater naszego spotkania, Alfons Zgrzebniok, którego rodzinna Opolszczyzna pozostała poza granicami Rzeczypospolitej, ale który mógł z satysfakcją patrzeć na to, że jego trud zaangażowania we wszystkie trzy Powstania Śląskie, w tym odpowiedzialność wojskowa za dwa powstania przerodziła się w wolną, niepodległą, suwerenną Rzeczpospolitą mocną Górnym Śląskiem, gospodarczo i społecznie” - podkreślił Duda.
Prezydent zaznaczył, że Górny Śląsk miał dla Rzeczpospolitej fundamentalne znaczenie z gospodarczego i ludzkiego punktu widzenia. „Ludzkiego, właśnie dlatego, że mieszkający tutaj ludzie, Ślązacy, tak bardzo chcieli być częścią Polski, tak bardzo czuli się Polakami, że byli gotowi chwycić za broń, żeby ich ziemia częścią Polski się stała” - przypomniał.
„Wielu z nich swoje zwycięstwo mogło nazywać pełnym zwycięstwem, bo ich domy znalazły się w Rzeczpospolitej” - mówił prezydent w Katowicach dodając, że grupa powstańców ze Śląska Opolskiego nie mieli tego szczęścia – ich ojcowizna pozostała poza granicami Rzeczypospolitej.
„Należał do nich bohater naszego spotkania, Alfons Zgrzebniok, którego rodzinna Opolszczyzna pozostała poza granicami Rzeczypospolitej, ale który mógł z satysfakcją patrzeć na to, że jego trud zaangażowania we wszystkie trzy Powstania Śląskie, w tym odpowiedzialność wojskowa za dwa powstania przerodziła się w wolną, niepodległą, suwerenną Rzeczpospolitą mocną Górnym Śląskiem, gospodarczo i społecznie” - podkreślił Duda.
Prezydent zaznaczył, że Górny Śląsk miał dla Rzeczpospolitej fundamentalne znaczenie z gospodarczego i ludzkiego punktu widzenia. „Ludzkiego, właśnie dlatego, że mieszkający tutaj ludzie, Ślązacy, tak bardzo chcieli być częścią Polski, tak bardzo czuli się Polakami, że byli gotowi chwycić za broń, żeby ich ziemia częścią Polski się stała” - przypomniał.
Najwyższe polskie odznaczenie – Order Orła Białego – odebrała Józefa Miszczyk, cioteczna wnuczka Alfonsa Zgrzebnioka, emerytowana nauczycielka. W rozmowie z dziennikarzami wspominała, że Zgrzebniok zaangażował całą rodzinę w działania na rzecz polskiego Śląska, ale ze względu na zasady konspiracji jej członkowie nie wiedzieli, że bliscy krewni też pracują dla Polski. "Jestem dziś wzruszona" – wyznała.
III Powstanie Śląskie z 1921 r. było ostatnim zbrojnym zrywem polskiej ludności na Śląsku. Jego efektem było przyznanie Polsce znacznie większej części Górnego Śląska, niż pierwotnie zamierzano. Rozpoczęcie powstania poprzedził plebiscyt, który odbył się 20 marca 1921 r. W głosowaniu dopuszczono udział osób, które wcześniej wyemigrowały ze Śląska. W tym celu z Niemiec przyjechało 182 tys. emigrantów, z Polski - 10 tys. Ostatecznie w plebiscycie wzięło udział ok. 97 proc. uprawnionych osób, z czego ok. 19 proc. stanowili wcześniejsi emigranci. Za przynależnością do Polski głosowała mniejszość - 40,3 proc. głosujących.
Komisja Plebiscytowa zdecydowała o przyznaniu prawie całego obszaru Niemcom - Polska miała otrzymać tylko powiaty pszczyński i rybnicki. Na tę wieść wcześniejsze pojedyncze strajki niezadowolonych z trudnych warunków materialnych i bezrobocia mieszkańców regionu przekształciły się w strajk generalny, który objął 97 proc. zakładów pracy. Decyzję o rozpoczęciu powstania podjęto w nieistniejącym już hotelu Lomnitz przy ówczesnej ulicy Gleiwitzerstrasse 10 w Bytomiu 30 kwietnia 1921 roku podczas spotkania Wojciecha Korfantego z dowódcami wojskowymi.
Powstanie rozpoczęło się w nocy z 2 na 3 maja. Walki trwały dwa miesiące - powstańcy zdołali opanować prawie cały obszar plebiscytowy, broniąc go później przed siłami niemieckimi. Najpoważniejsze starcia miały miejsce w okolicach Góry św. Anny. W III Powstaniu Śląskim wzięło udział około 60 tys. Polaków. W wyniku tego zrywu Rada Ambasadorów zdecydowała o korzystniejszym dla Polski podziale Śląska. Z obszaru plebiscytowego - czyli ponad 11 tys. km kw. - zamieszkanego przez ponad 2 mln ludzi, do Polski przyłączono 29 proc. terenu i 46 proc. ludności. W Polsce znalazły się m.in. Katowice, Świętochłowice, Królewska Huta (obecny Chorzów), Rybnik, Lubliniec, Tarnowskie Góry i Pszczyna. Podział był też korzystny dla Polski gospodarczo - na przyłączonym terenie znajdowały się 53 z 67 istniejących kopalni, 22 z 37 wielkich pieców oraz 9 z 14 stalowni.
Komisja Plebiscytowa zdecydowała o przyznaniu prawie całego obszaru Niemcom - Polska miała otrzymać tylko powiaty pszczyński i rybnicki. Na tę wieść wcześniejsze pojedyncze strajki niezadowolonych z trudnych warunków materialnych i bezrobocia mieszkańców regionu przekształciły się w strajk generalny, który objął 97 proc. zakładów pracy. Decyzję o rozpoczęciu powstania podjęto w nieistniejącym już hotelu Lomnitz przy ówczesnej ulicy Gleiwitzerstrasse 10 w Bytomiu 30 kwietnia 1921 roku podczas spotkania Wojciecha Korfantego z dowódcami wojskowymi.
Powstanie rozpoczęło się w nocy z 2 na 3 maja. Walki trwały dwa miesiące - powstańcy zdołali opanować prawie cały obszar plebiscytowy, broniąc go później przed siłami niemieckimi. Najpoważniejsze starcia miały miejsce w okolicach Góry św. Anny. W III Powstaniu Śląskim wzięło udział około 60 tys. Polaków. W wyniku tego zrywu Rada Ambasadorów zdecydowała o korzystniejszym dla Polski podziale Śląska. Z obszaru plebiscytowego - czyli ponad 11 tys. km kw. - zamieszkanego przez ponad 2 mln ludzi, do Polski przyłączono 29 proc. terenu i 46 proc. ludności. W Polsce znalazły się m.in. Katowice, Świętochłowice, Królewska Huta (obecny Chorzów), Rybnik, Lubliniec, Tarnowskie Góry i Pszczyna. Podział był też korzystny dla Polski gospodarczo - na przyłączonym terenie znajdowały się 53 z 67 istniejących kopalni, 22 z 37 wielkich pieców oraz 9 z 14 stalowni.
