Kartka z kalendarza

76. rocznica śmierci Jana Rodowicza „Anody”

MRK

07.01.2025, 13:53

Jan Rodowicz po aresztowaniu przez MBP 24.12.1948 – ostatnie zdjęcie, źródło: wikicommons

podpis źródła zdjęcia

7 stycznia 1949 r. w niejasnych okolicznościach zginął Jan Rodowicz "Anoda", porucznik rezerwy, legendarny porucznik Szarych Szeregów i Batalionu "Zośka". Bohater akcji pod Arsenałem oraz ofiara komunistycznego aparatu bezpieczeństwa pozostaje symbolem męstwa i niezłomności polskiego podziemia.

Co naprawdę wydarzyło się 7 stycznia 1949 roku? 💔

Śmierć Jana Rodowicza, ps. „Anoda”, jest jedną z wielu niewyjaśnionych historii po zakończeniu Powstania Warszawskiego. Ten 26-letni młodzieniec stał się ofiarą brutalnych przesłuchań w siedzibie MBP przy ul. Koszykowej 6. pic.twitter.com/o066e0JDnU
— BohaterON (@bohateron) January 7, 2025

Droga harcerza i żołnierza

Z harcerstwem związał się od najmłodszych lat, działając m.in. w Organizacji Małego Sabotażu „Wawer” i Grupach Szturmowych Szarych Szeregów. Jako dowódca w akcji pod Arsenałem walczył o uwolnienie Janka Bytnara „Rudego”. Podczas Powstania Warszawskiego walczył na Woli, jako zastępca dowódcy plutonu w Batalionie „Zośka”, wchodzącego w skład zgrupowania „Radosława”. Wielokrotnie odnosił rany, za co został odznaczony Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari V klasy i awansowany na porucznika.

Po wojnie i tragiczny finał

Po wojnie przystąpił do tzw. drugiej konspiracji. W jej ramach współtworzył oddział dyspozycyjny szefa Obszaru Centralnego Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj płk. Jana Mazurkiewicza „Radosława”. Na podstawie rozkazu Henryka Kozłowskiego „Kmity”, „Anoda” stanął na czele tego oddziału. Po ujawnieniu się przed Komisją Likwidacyjną AK Okręgu Centralnego zainicjował utworzenie Archiwum Baonu Zośka, w którym gromadzono materiały historyczne dokumentujące walkę żołnierzy tego batalionu.

24 grudnia 1948 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy MBP. Kilkunastodniowe przesłuchania zakończyły się jego tajemniczą śmiercią 7 stycznia 1949 r. Oficjalnie ogłoszono samobójstwo, jednak okoliczności śmierci pozostają niewyjaśnione, a ciało pochowano w bezimiennym grobie. Rodzice „Anody” o śmierci syna dowiedzieli się dopiero 1 marca 1949 r.

Pamięć i analiza

Po ekshumacji ciało „Anody” spoczęło w rodzinnym grobie na Starych Powązkach. Instytut Pamięci Narodowej prowadzi badania nad jego tragiczną historią. Książka Przemysława Benkena „Tajemnica śmierci Jana Rodowicza Anody” dostarcza szczegółów dotyczących śledztwa i bezwzględnie okrutnych metod działania funkcjonariuszy UB.

Dziś, w 76. rocznicę jego śmierci, wspominamy bohatera, którego życie i śmierć są nie tylko tragiczną kartą historii Polski, ale także inspiracją dla kolejnych pokoleń.