Zabytkowe osiedle górnicze Nikiszowiec w Katowicach jak co roku w Barbórkę obudziła Orkiestra Dęta Kopalni Węgla Kamiennego "Wieczorek". Muzycy, mimo zakończenia wydobycia w 2018 roku, grają nieprzerwanie od 113 lat, podtrzymując górnicze tradycje. „Nikiszowiec nam sprzyja. Ludzie przyjeżdżają, żeby doświadczyć tradycji i zobaczyć przepiękne osiedle. To trzeba przeżyć samemu” – mówi Andrzej Pisarzowski, który od 1990 roku prowadzi orkiestrę. „Ludzie z odległych miejsc są dla nas jak doping na stadionie”.
Barbórka to jedno z najważniejszych świąt górniczych, obchodzone 4 grudnia. Tradycje te – w tym działalność górniczych orkiestr – zostały wpisane na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Orkiestra KWK „Wieczorek”, założona w 1911 roku, przetrwała m.in. I i II wojnę światową. Dziś grają w niej zarówno zawodowi muzycy, jak i amatorzy. W repertuarze mają nie tylko marsze i pieśni regionalne, ale też utwory muzyki rozrywkowej
Nikiszowiec, zaprojektowany na początku XX wieku przez kuzynów Zillmannów, to unikalne osiedle robotnicze, które wyróżnia się zabudową z czerwonej cegły, zdobioną detalami architektonicznymi. W jego murach znaleźć można górnicze symbole, a na dziedzińcach dawniej mieściły się chlewiki i piece chlebowe.
Osiedle od lat przyciąga turystów i twórców kultury. Zostało uwiecznione w filmie „Sól ziemi czarnej” Kazimierza Kutza oraz na obrazach Grupy Janowskiej, szczególnie Erwina Sówki. Dziś to miejsce popularnych wydarzeń, takich jak jarmark bożonarodzeniowy, który w 2024 roku odbędzie się w dniach 6–8 grudnia.
Przyszłość w cieniu górniczych murów
Choć kopalnia „Wieczorek” zakończyła działalność w 2018 roku, jej historia wciąż żyje. Na terenie dawnej kopalni powstaje hub gamingowo-technologiczny. Władze Katowic zaplanowały inwestycję o wartości 96 mln zł, która obejmuje rewitalizację zabytkowych budynków, a także stworzenie przestrzeni biurowych, konferencyjnych i studiów nagrań.Nikiszowiec łączy historię, tradycję i nowoczesność, przyciągając kolejne pokolenia miłośników Śląska. Tradycyjna Barbórka pozostaje zaś sercem tych obchodów, przypominając o dawnych czasach i sile górniczej społeczności.
