16 października 1978 roku kardynał Karol Wojtyła został wybrany na papieża. O 18:18 znad Kaplicy Sykstyńskiej na placu świętego Piotra w Rzymie uniósł się biały dym, co oznaczało, że kardynałowie wybrali nowego papieża. 264. papież w historii Kościoła przyjął imię Jan Paweł II. Jego pontyfikat trwał niemal 27 lat.
16 października 1978 r. o godz. 18:18 znad Kaplicy Sykstyńskiej na placu świętego Piotra w Rzymie uniósł się biały dym. Oznaczało to, że kardynałowie zgromadzeni po śmierci Jana Pawła I, którego pontyfikat trwał 33 dni, na drugim konklawe w ósmym głosowaniu wybrali nowego papieża.
Karol Wojtyła został wybrany na papieża i przybrał imię Jan Paweł II
Jego kandydaturę poparło 99 kardynałów na 111 głosujących. Oficjalna inauguracja pontyfikatu miała miejsce w trakcie mszy św. na placu św. Piotra 22 października 1978 roku.
Wojtyła był pierwszym papieżem z Polski, ale też pierwszym od 455 lat biskupem Rzymu niepochodzącym z Włoch oraz, mając 58 lat, został wybrany najmłodszym papieżem od czasu wyboru Piusa IX w 1846 r., który w chwili wyboru miał 54 lata.
16 października 1978 r. rzesze wiernych na placu świętego Piotra, gęstniejące z minuty na minutę, oczekiwały na wiadomość, kto został papieżem. O 18:44 na balkonie bazyliki pojawił się kardynał Pericle Felici (zmarł w 1982), który ogłosił:
,,Habemus papam... Wojtyła.
Nowy papież, pochodzący zza tak zwanej żelaznej kurtyny, wzbudził wielkie zainteresowanie mediów i polityków na całym świecie oraz życzliwość zwykłych ludzi.
W pierwszym przemówieniu, zaraz po wyborze, zwrócił się do wiernych nie po łacinie, jak to było dotychczas zwyczajem papieskim, lecz po włosku, mówiąc prostym i zrozumiałym językiem.
Jan Paweł II nawiązał do tego, że kardynałowie wybrali następcę świętego Piotra, który nie pochodzi z Włoch:
,,Wezwali go z dalekiego kraju. Nie wiem, czy będę umiał wysłowić się w waszym... w naszym języku włoskim. Gdybym się pomylił, poprawcie mnie.
„Nie lękajcie się!” - przesłanie pontyfikatu Jana Pawła II
Przesłaniem pontyfikatu Jana Pawła II stały się słowa wygłoszone w homilii podczas mszy inauguracyjnej, odprawionej 22 października 1978 roku:,,Non abiate paura... Nie lękajcie się drodzy bracia i siostry, przyjąć Chrystusa i Jego władzy. Dopomóżcie Papieżowi - dopomóżcie wszystkim, którzy chcą służyć człowiekowi i całej ludzkości. Nie lękajcie się - otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi, otwórzcie drzwi Jego zbawczej władzy, otwórzcie jej granice państw, systemów ekonomicznych, systemów politycznych, szerokie obszary kultury, cywilizacji i rozwoju. Nie lękajcie się - Chrystus wie, co jest we wnętrzu człowieka, tylko on jeden wie. A dzisiaj człowiek tak bardzo często nie wie, co w nim jest. Tak bardzo często jest niepewny sensu swojego życia na ziemi, miota się między zwątpieniem a rozpaczą. Pozwólcie - proszę Was, błagam Was z pokorą i ufnością - pozwólcie Chrystusowi mówić do człowieka. On jeden ma słowa życia - życia wiecznego.
Nowy papież zaskakiwał też prostotą zachowania i bezpośrednimi kontaktami z wiernymi, co wiązało się z łamaniem protokołu. Nazajutrz po wyborze konklawe Jan Paweł II odwiedził w rzymskiej klinice Gemelli chorego przyjaciela biskupa Andrzeja Deskura, a po mszy pontyfikalnej podszedł do zgromadzonych na placu świętego Piotra.
16 października obchodzimy dzień Papieża Jana Pawła II
16 października, decyzją Sejmu Rzeczpospolitej, jest obchodzony Dzień Papieża Jana Pawła II.
Z kolei w niedzielę poprzedzającą rocznicę wyboru Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową od 2001 roku Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia organizuje w Polsce Dzień Papieski. Święto służy refleksji nad nauczaniem i pontyfikatem Świętego Jana Pawła II.
Jego „żywym pomnikiem” są nazywani stypendyści Fundacji, utalentowane dzieci i młodzież z niezamożnych rodzin. W ciągu ponad 20 lat działalności Fundacji z programu stypendialnego skorzystało ponad 10 tysięcy młodych.
