W dawnej szkole we wsi Zełwągi pod Mikołajkami otwarto w ten weekend wystawę o tej miejscowości i jej mieszkańcach. To jedyna na Mazurach wieś, w której żyli mormoni - pamięć o nich jest tu wciąż żywa. „Teraz jest najlepszy czas na odkrywanie historii, wcześniejsze pokolenia były zbyt poranione” - powiedziała jedna z organizatorek wystawy.
Mazurskich mormonów - jak pokazuje wystawa - cechował skromny styl życia
Zełwągi to wieś pod Mikołajkami na Mazurach, w której dziś mieszka dziś 340 osób. Spośród innych mazurskich miejscowości tę wyróżnia jej niezwykła historia: w 1920 roku 23-letni mieszkaniec wsi Friedrich Fischer (mieszkał w chałupie z numerem 32) wyjechał do Berlina, gdzie zetknął się z Kościołem Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, czyli z mormonami.
Dwa lata później wrócił na Mazury i już w 1923 roku sześciu innych mieszkańców ówczesnych Zełwąg ochrzciło się w jeziorze Inulec przyjmując nowe wyznanie.
Liczba wiernych kościoła mormońskiego na Mazurach bardzo szybko rosła - w 1926 roku było już 40 wiernych, a do Zełwąg przyjechali mormońscy misjonarze z USA i Niemiec. Przez wiele lat mazurska społeczność mormonów była jedyną w całych Niemczech (bo wówczas Mazury były Prusami Wschodnimi).
Poza historią mormonów na wystawie przestawiono przedwojenną mapę wsi ze spisem mieszkańców, a także m.in. historię przydrożnego krzyża, który stoi przy drodze krajowej 16 - zbudowano go w tajemnicy przed władzami PRL w 1961 roku
Jedna z organizatorek wystawy, Joanna Pruszyńska z Koła Gospodyń Wiejskich „Zełwążanki” w Zełwągach, powiedziała:,,Jestem zaskoczona, jak bardzo ludzie się interesują tym, co kiedyś się tu działo, kto tu mieszkał. Teraz jest na to dobry czas, bo wcześniejsze pokolenia nie były zbyt otwarte, by mówić, o tej trudnej historii. My jesteśmy tym pokoleniem, które nie ma bagażu krzywd, a jesteśmy ciekawi historii tych, którzy mieszkali tu przed nami. Jest teraz większe zainteresowanie lokalną historią, niż 20-30 lat temu.
Mormoni żyli w Zełwągach do końca lat 70. XX w. - wierni tego kościoła wyjechali do Niemiec. Ich kaplica przez kilka lat stała pusta (był w niej m.in. magazyn, sala ślubów i sala ćwiczeń), a od stycznia 1982 roku kaplica stała się własnością kościoła rzymskokatolickiego. Do dziś odbywają się w niej nabożeństwa, a po mormońskiej społeczności został w niej obraz - oleodruk z wizerunkiem Chrystusa.
Wystawę wzbogaca kilkadziesiąt zdjęć z życia dawnych i mieszkańców Zełwąg.
Wystawę o historii mazurskiej mormońskiej wsi otwarto w ramach projektu „Snucie opowieści” realizowanego przez Koło Gospodyń Wiejskich „Zełwążanki” oraz fundację Hydro-polis w ramach projektu „Etnopolska” Narodowego Centrum Kultury. Wystawę będzie można oglądać przez cztery najbliższe niedziele (od 20 października do 10 listopada) w godz. 11-14 w budynku dawnej szkoły.
![Polonia 24. Tygodnik [zapowiedź, 27.03.2025]](https://s3.tvp.pl/images2/c/8/b/uid_c8bb462cd40f4f1ebe1dfef93170a82b_width_499_play_0_pos_0_gs_0_height_280.png)
