Kartka z kalendarza

8 maja obchodzimy Narodowy Dzień Zwycięstwa

Afisz na ścianie budynku informujący o zakończeniu II wojny światowej i wielkiej manifestacji zwycięstwa na placu Wolności w Łodzi,8 maja 1945 roku, fot. PAP/CAF
Afisz na ścianie budynku informujący o zakończeniu II wojny światowej i wielkiej manifestacji zwycięstwa na placu Wolności w Łodzi, 8 maja 1945 roku, fot. PAP/CAF
podpis źródła zdjęcia

8 maja to dzień, który nie jest dla Polski okazją do świętowania - mówią historycy. 79 lat temu, 8 maja 1945 roku o godzinie 23.01 czasu środkowo-europejskiego zakończyła się II wojna w Europie - największa i najkrwawsza wojna w historii ludzkości.

II wojna światowa zakończyła się podpisaniem aktu bezwarunkowej kapitulacji Niemiec 8 maja 1945 r. o 22.43 czasu środkowo-europejskiego w dzielnicy Karlshorst w Berlinie. Akt wszedł w życie o 23.01 i wtedy nastąpiło przerwanie działań wojennych.


Dzień wcześniej, 7 maja 1945 r., w kwaterze głównej Alianckich Sił Ekspedycyjnych gen. Dwighta Eisenhowera w Reims we Francji, podpisano pierwszą kapitulację nazwaną później wstępnym protokołem kapitulacyjnym.


Kapitulacja III Rzeszy oznaczała oficjalny koniec wojny w Europie, nadal toczyły się jednak walki z Japonią. Dopiero jej kapitulacja 2 września 1945 r. zakończyła ostatecznie II wojnę światową.


Kilka dni przed podpisaniem aktu kapitulacji, 2 maja, wojska radzieckie wraz z oddziałami 1. i 2. Armii Wojska Polskiego zdobyły stolicę III Rzeszy. Polacy zawiesili wtedy biało-czerwoną flagę na berlińskiej Kolumnie Zwycięstwa.

Zakończenie walk w Europie podczas II wojny światowej było upragnionym i długo oczekiwanym zwycięstwem i triumfem nad niemiecką tyranią, fot. PAP/Maciej Zieliński, Adam Ziemienowicz
Zakończenie walk w Europie podczas II wojny światowej było upragnionym i długo oczekiwanym zwycięstwem i triumfem nad niemiecką tyranią, fot. PAP/Maciej Zieliński, Adam Ziemienowicz

W II wojnie światowej uczestniczyły 72 państwa, w ciągu 6 lat zginęło, według niektórych szacunków, ponad 75 mln osób. Polska straciła ponad 6 mln obywateli, w tym około 3 mln pochodzenia żydowskiego.


Polskie Siły Zbrojne uczestniczyły w większości kampanii wojennych i bitew II wojny światowej: w zachodniej i południowej Europie, Afryce Północnej, a od końca 1943 r. również na froncie wschodnim.

Polacy dzień zwycięstwa witali nie tylko w kraju, ale na wszystkich frontach II wojny światowej, w obozach jenieckich lub wracając do domu po latach katorżniczej pracy w III Rzeszy.


Nie dla wszystkich ten dzień był radosny. Wielu odczuwało także niepokój o przyszłość Polski pod rządami komunistów.


W lipcu i sierpniu 1945 r. w Poczdamie przywódcy Stanów Zjednoczonych, ZSSR i Wielkiej Brytanii ustalili zasady polityki wobec Niemiec.


Kapitulacja położyła kres rządom niemieckiej narodowo-socjalistycznej ideologii. W wyniku ustaleń poczdamskich Polska znalazła się w sowieckiej strefie wpływów, a na odzyskanie niepodległości musiała czekać aż do 1989 r.

Wilhelm Bodewin Johann Gustav Keitel, (niemiecki feldmarszałek od lipca 1940 roku, z czasów II wojny światowej, zbrodniarz wojenny) podpisujący kapitulację Wehrmachtu, fot. Getty Images/Universal History Archive/Universal Images Group
Wilhelm Bodewin Johann Gustav Keitel, (niemiecki feldmarszałek od lipca 1940 roku, z czasów II wojny światowej, zbrodniarz wojenny) podpisujący kapitulację Wehrmachtu, fot. Getty Images/Universal History Archive/Universal Images Group

Narodowy Dzień Zwycięstwa został ustanowiony w 2015 r. dla upamiętnienia zwycięstwa nad hitlerowskimi Niemcami

Narodowy Dzień Zwycięstwa od 1945 do 2015 roku w Polsce był oficjalnie obchodzony 9 maja, jako „Międzynarodowy Dzień Zwycięstwa” lub „Dzień Zwycięstwa”, choć jego urzędowa nazwa brzmiała: „Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności”.


24 kwietnia 2015 Sejm RP przyjął ustawę o Narodowym Dniu Zwycięstwa obchodzonym 8 maja, jednocześnie, oficjalnie znosząc Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności obchodzone 9 maja.


Faktycznie jednak, po przemianach demokratycznych, już na początku lat 90. w Polsce, podobnie jak w całej zachodniej Europie, Dzień Zwycięstwa świętowano 8 maja.

źródło: IAR, senat.gov.pl
Pobierz aplikację  TVP POLONIA
Aplikacja mobilna TVP POLONIA - Android, iOS, AppGallery
Więcej na ten temat