12 sierpnia 1943 roku, żołnierze Kedywu Armii Krajowej przeprowadzili w centrum Warszawy przy ulicy Senatorskiej akcję „Góral”, nazywaną też „akcją na 100 milionów”. Polacy przejęli 106 milionów złotych - wówczas około miliona dolarów - z transportującej pieniądze niemieckiej ciężarówki Banku Emisyjnego.
Przygotowania do akcji trwały 14 miesięcy, sama operacja zaledwie 2,5 minuty.
Była to jedna z najlepiej zorganizowanych i przeprowadzonych akcji podziemia w okupowanej Europie. Wzięło w niej udział 50 żołnierzy podziemia, a tylko dwóch AK-owców odniosło obrażenia.
Zginęło dziewięciu Niemców i trzech pracowników banku, ponadto cztery inne osoby zostały ranne. Kryptonim akcji pochodził od tzw. górali, czyli potocznego określenia banknotów o nominale 500 złotych emitowanych podczas okupacji w Generalnym Gubernatorstwie.
Dzięki akcji „Góral” Armia Krajowa mogła zakupić wyposażenie, by prowadzić walkę zbrojną
Polacy zaaranżowali roboty drogowe na ulicy Miodowej, eliminując jeden z wariantów trasy przejazdu konwoju.
Około godziny 11.00 na wąską ulicę Senatorską przed niemiecki samochód wtoczono wózek ze skrzynkami owoców i warzyw. Kiedy ciężarówka się zatrzymała, żołnierze Kedywu zaczęli ostrzeliwać samochód.
Najważniejsze podczas przygotowywań do akcji było ustalenie daty oraz trasy przejazdu transportu. Niemcy bowiem szczególnie dbali o zachowanie w tajemnicy tych informacji.
Zdobycie danych o planowanym konwoju zlecono dwóm polskim pracownikom banku.
Niemcy natychmiast po ataku zarządzili blokadę i rozpoczęli poszukiwanie pieniędzy oraz sprawców napadu.
Urządzano łapanki, a zatrzymanych przewożono na Pawiak.
Za ujęcie sprawców wyznaczono bardzo wysoką nagrodę.
Żołnierz Kedywu opowiadał (1994), że dzięki akcji „Góral” Armia Krajowa mogła zakupić wyposażenie dla swoich ludzi oraz broń i oprzyrządowanie, by prowadzić walkę zbrojną aż do wybuchu powstania w 1944 roku.
Akcja „Góral” była jedną z najbardziej spektakularnych akcji Armii Krajowej
Akcja „Góral” była jednym z kilku spektakularnych ataków elitarnych oddziałów Kedywu. Rozkaz o ich utworzeniu wydał 22 stycznia 1943 roku generał Stefan Rowecki „Grot”.
Kedyw, którego pierwszym dowódcą został generał „Emil Fieldorf „Nil”, przejął wszystkie zadania walki bieżącej.
Do najbardziej znanych akcji Kedywu, oprócz operacji „Góral”, należą: akcja pod Arsenałem i odbicie z rąk Gestapo Janka Bytnara „Rudego” oraz wykonanie wyroku na znienawidzonym w stolicy generale SS i policji na dystrykt warszawski Franzu Kutscherze.
Ta ostatnia, przeprowadzona 1 lutego 1944 roku, w biały dzień, w centrum Warszawy - w Alejach Ujazdowskich, trwała minutę i czterdzieści sekund. Wzięło w niej udział 9 żołnierzy i 3 łączniczki.
