Kartka z kalendarza

125 lat temu urodziła się Karolina Lanckorońska, obrończyni kultury polskiej

W Zamku Królewskim na Wawelu pokazano otrzymany od prof. Karoliny Lanckorońskiej - renesansowy obraz Dossa Dossi „Jowisz, Merkury i Cnota”, Kraków, 20.06.2000 r., fot. PAP/Jacek Bednarczyk. Na zdjęciu z prawej strony Karolina Lanckorońska w okresie służby w 2 Korpusie gen. Wł. Andersa, fot. wikipedia.org
W Zamku Królewskim na Wawelu pokazano otrzymany od prof. Karoliny Lanckorońskiej - renesansowy obraz Dossa Dossi „Jowisz, Merkury i Cnota”, Kraków, 20.06.2000 r., fot. PAP/Jacek Bednarczyk. Na zdjęciu z prawej strony Karolina Lanckorońska w okresie służby w 2 Korpusie gen. Wł. Andersa, fot. wikipedia.org
podpis źródła zdjęcia

11 sierpnia 1898 roku urodziła się profesor Karolina Lanckorońska, historyk sztuki, działaczka Polonii we Włoszech, wielka patriotka.

Karolina Lanckorońska była współzałożycielką Polskiego Instytutu Historycznego w Rzymie oraz dyrektorką Fundacji imienia Lanckorońskich, wspierającej naukę i kulturę polską.


W 1994 przekazała narodowi polskiemu cenną kolekcję dzieł sztuki, między innymi prawie 260 rysunków Jacka Malczewskiego.


W 1972 roku w Polskim Ośrodku Społeczno-Kulturalnym w Londynie otwarto wystawę prac Jacka Malczewskiego pochodzących ze zbiorów rodziny Lanckorońskich. Karolina Lanckorońska podkreślała, że pozostałe dzieła malarza z kolekcji jej rodziny zaginęły.

Wawelskie zbiory wzbogaciły się o eksponaty - dary Karoliny Lanckorońskiej, Kraków, 29.11.2002 r., fot. PAP Jacek Bednarczyk
Wawelskie zbiory wzbogaciły się o eksponaty - dary Karoliny Lanckorońskiej, Kraków, 29.11.2002 r., fot. PAP Jacek Bednarczyk

Profesor Karolina Lanckorońska urodziła się w Buchberg am Kamp w Austrii

Studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Wiedeńskim, a od 1934 do 1940 roku pracowała na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie.


Podczas drugiej wojny światowej była żołnierzem Związku Walki Zbrojnej i porucznikiem Armii Krajowej. Ścigało ją NKWD, a w 1942 roku została aresztowana przez gestapo i uwięziona w niemieckim obozie koncentracyjnym Ravensbrueck, w którym przebywała do 1945. Swoje przeżycia spisała w książce „Wspomnienia wojenne 22 IX 1939 - 5 IV 1945”.


W 2021 r. powstał film Telewizji Polskiej pt. „Karolina Lanckorońska. Polka z wyboru”.

Po wojnie profesor Lanckorońska przebywała na emigracji we Włoszech

W 1945 roku współtworzyła Polski Instytut Historyczny w Rzymie. Poświęciła się całkowicie pracy na rzecz nauki polskiej.

W maju 1991 roku profesor Karolina Lanckorońska została odznaczona Krzyżem Wielkim Orderu Polonia Restituta.

Wawelskie zbiory wzbogaciły się o kolejne eksponaty - dary Karoliny Lanckorońskiej oraz odzyskany po wojennej zawierusze obraz Jocoba Toorenvlieta „Kobieta z koszem”, Kraków, 29.11.2002 r., fot. PAP/Jacek Bednarczyk
Wawelskie zbiory wzbogaciły się o kolejne eksponaty - dary Karoliny Lanckorońskiej oraz odzyskany po wojennej zawierusze obraz Jocoba Toorenvlieta „Kobieta z koszem”, Kraków, 29.11.2002 r., fot. PAP/Jacek Bednarczyk
Jako ostatnia przedstawicielka rodziny Lanckorońskich z Brzezia Karolina Lanckorońska odziedziczyła ogromną kolekcję sztuki, gromadzoną przez ponad 200 lat, a przechowywaną przez jej ojca w pałacu w Wiedniu. W 1994 roku przekazała ją narodowi polskiemu.

W uznaniu zasług dla Kościoła katolickiego w 1998 roku profesor Karolina Lanckorońska została uhonorowana przez papieża Jana Pawła II Komandorią Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego z Gwiazdą.


Została też wyróżniona srebrnym medalem „Cracoviae Merenti”.


Do końca życia utrzymywała kontakty ze środowiskiem polskich historyków sztuki, dla których była niedościgłym wzorem niezwykłej wiedzy, sumienności w pracy, dyscypliny i uczciwości naukowej.


Zmarła 25 sierpnia 2002 roku, w wieku 104 lat. Została pochowana na cmentarzu Campo Verano w Rzymie.


Czytaj też: Włochy: Polsko-włoska książka o Karolinie Lanckorońskiej

źródło: IAR
Pobierz aplikację  TVP POLONIA
Aplikacja mobilna TVP POLONIA - Android, iOS, AppGallery
Więcej na ten temat