W przypadający dziś Narodowy Dzień Powstań Śląskich przedstawiciele władz samorządowych, wojska i policji oddali w Parku Śląskim w Chorzowie symboliczny hołd tym, którzy oddali życie w walce o wolność i niepodległość Polski.
• Uroczystość zorganizowana przez Urząd Marszałkowski Woj. Śląskiego odbyła się na Skwerze 100-lecia Powstań Śląskich.
• Obchody rozpoczął koncert Orkiestry Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.
• Odbyła się ceremonia podniesienie flagi państwowej RP oraz odegranie i odśpiewanie hymnu z udziałem kompanii honorowej 13. Śląskiej Brygady Obrony Terytorialnej, policyjnej orkiestry Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach oraz chóru Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk.
• Odczytano apel pamięci, a na koniec tej części uroczystości złożono wieńce pod tablicą poświęconą stuleciu powstań śląskich i przyłączenia części Śląska do Polski.
,,Oddaliśmy hołd tym, którzy walczyli o polskość i w tych czynach zbrojnych brali udział. Musimy o tym pamiętać i musimy tę historię pielęgnować
- powiedział po tej części uroczystości marszałek woj. śląskiego Jakub Chełstowski.
Po głównych uroczystościach na Dużej Łące Parku Śląskiego rozpoczął się Piknik Rodzinny. Jego program wypełnią wystawy, konkursy i występy artystyczne.
Ustawę o ustanowieniu 20 czerwca Narodowym Dniem Powstań Śląskich prezydent Andrzej Duda podpisał 7 czerwca 2022 roku w Katowicach. W ub. roku święto to było obchodzone po raz pierwszy - 20 czerwca 2022 roku przypadła setna rocznica przyłączenia części Górnego Śląska do Polski. Jak zaznaczył Chełstowski, ustawę o upamiętnieniu trzech zrywów powstańczych poprzedził apel wystosowany do prezydenta przez radnych śląskiego sejmiku.
,,Jesteśmy winni pamięć ludziom, którzy oddali życie za powrót Śląska do Polski, musimy pielęgnować pamięć o nich i przekazywać ją kolejnym pokoleniom, edukując młodych ludzi i budując w nich poczucie dumy z postawy ich przodków
- podkreślił marszałek.
Obchody Narodowego Dnia Powstań Śląskich odbywają się dziś w różnych miastach regionu. Rano przy Pomniku Powstańców Śląskich w Katowicach odbył się uroczysty apel m.in. z udziałem władz, wojska, służb mundurowych i uczniów.
Po apelu odprawiono mszę w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.
Sprawa przynależności państwowej Górnego Śląska, należącego wcześniej do państwa niemieckiego, decydowała się w latach 1919-21
• Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r. wzmogło działający tam polski ruch narodowy, zwalczany przez niemiecką administrację i wojsko. Walka o wpływy narodowe skutkowała m.in. trzema powstaniami śląskimi w latach 1919-21.• Zorganizowany w celu wyznaczenia nowych granic plebiscyt na Śląsku odbył się 20 marca 1921 r. W głosowaniu dopuszczono udział osób, które wcześniej wyemigrowały ze Śląska. Głosujący za przynależnością do Polski okazali się mniejszością i stanowili 40,3 proc. Komisja Plebiscytowa zdecydowała o przyznaniu prawie całego obszaru Niemcom.
• III powstanie śląskie, trwające od maja do lipca 1921 r., było odpowiedzią na niekorzystne dla Polski propozycje podziału Górnego Śląska. Na czele zrywu, w którym wzięło udział ok. 60 tys. Polaków, stanął Wojciech Korfanty. Powstańcy zdołali opanować prawie cały obszar, na którym głosy oddano za Polską. Do najpoważniejszych starć doszło w okolicach Góry św. Anny.
• W wyniku tego zrywu, Rada Ambasadorów zdecydowała o korzystniejszym dla Polski podziale Śląska. Z obszaru plebiscytowego - czyli ponad 11 tys. km kw. - zamieszkanego przez ponad 2 mln ludzi, do Polski przyłączono 29 proc. terenu i 46 proc. ludności. W Polsce znalazły się m.in. Katowice, Świętochłowice, Królewska Huta (obecny Chorzów), Rybnik, Lubliniec, Tarnowskie Góry i Pszczyna. Podział był też korzystny dla Polski gospodarczo - na przyłączonym terenie znalazło się 53 z 67 istniejących kopalń, 22 z 37 wielkich pieców oraz 9z 14 stalowni.
• 20 czerwca 1922 r. Wojsko Polskie pod dowództwem gen. Stanisława Szeptyckiego wkroczyło na Górny Śląsk. Tego dnia oddziały kawalerii przeszły w kilkukilometrowej defiladzie do rynku w Katowicach.
,,W następnych dniach z udziałem tłumów Górnoślązaków odbywały się podobne uroczystości objęcia kolejnych miast i miejscowości: 23 czerwca - Królewskiej Huty (obecnie Chorzowa), 24 czerwca - części powiatów bytomskiego, tarnogórskiego, lublinieckiego i gliwickiego, 26 czerwca - Świętochłowic, 29 czerwca - Pszczyny i powiatu pszczyńskiego, wreszcie 4 lipca - Rybnika, powiatu rybnickiego i części powiatu raciborskiego
- przypomniał dyrektor katowickiego oddziału IPN dr Andrzej Sznajder.
