81 lat temu powstała Armia Krajowa

Armia Krajowa została powołana rozkazem Naczelnego Wodza Władysława Sikorskiego 14 lutego 1942 roku.

Powstała na bazie struktur Związku Walki Zbrojnej powołanego tuż po klęsce w 1939 roku.

AK była zbrojnym ramieniem polskich władz w okupowanym kraju oraz integralną częścią Polskich Sił Zbrojnych.

Polska w trakcie II wojny światowej była jedynym okupowanym krajem, w którym nie powstały żadne organizacje kolaborujące z Niemcami.

Przeciwnie, Polacy w zdecydowanej większości byli lojalni wobec władz na uchodźstwie.

Poza oddziałami zbrojnymi Armia Krajowa w ramach swoich struktur stworzyła praktycznie całą administrację państwową działającą w pełnej konspiracji.

Przeprowadzała akcje zbrojne i sabotażowe, szkoliła kadry. Formą jej działania był też wywiad i propaganda.

Największym wysiłkiem zbrojnym AK było Powstanie Warszawskie, które wybuchło 1 sierpnia 1944 roku. Po 63 dniach bohaterskich walk z przeważającymi siłami niemieckimi zryw zakończył się klęską.

Liczba zaprzysiężonych żołnierzy AK wynosiła na początku 1942 ok. 100 tys., a latem 1944 r. już ok. 400 tys., w tym: ok. 10,8 tys. oficerów, 7,5 tys. podchorążych i 87,9 tys. podoficerów.

Kadra AK rekrutowała się z oficerów i podoficerów armii przedwrześniowej oraz z absolwentów tajnych Zastępczych Kursów Szkoły Podchorążych Rezerwy i Zastępczych Kursów Podoficerów Piechoty, a także przerzucanych do kraju oficerów, tzw. cichociemnych.

Od 1943 r. w jednostkach podporządkowanych Komendzie Głównej AK tworzono kompanie i bataliony, od 1944 r. - pułki, brygady, dywizje, zgrupowania pułkowe i dywizyjne.

Potrzeby finansowe, materiałowo-sprzętowe i w zakresie uzbrojenia były zabezpieczane przez rząd RP i uzupełniane w drodze akcji bojowych i innych działań, mających na celu zaopatrzenie w broń, mundury, sprzęt i środki finansowe (m.in. zakupy broni i własna, tajna produkcja broni strzeleckiej: pistoletów maszynowych, granatów i materiałów wybuchowych).

Armia Krajowa została rozwiązana 19 stycznia 1945 roku na mocy rozkazu generała Leopolda Okulickiego „Niedźwiadka”.

Żołnierze AK byli prześladowani przez władze komunistyczne, zwłaszcza w okresie stalinizmu, wielu z nich skazano na karę śmierci lub wieloletniego więzienia.

Dopiero po odwilży roku 1956 mogli wstępować do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, jedynej istniejącej w PRL organizacji kombatanckiej.