Dzięki wieloletnim staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i osobistemu zaangażowaniu wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego po 83 latach do Polski powrócił cykl 7 obrazów Bractwa św. Łukasza i 4 makat Mieczysława Szymańskiego - poinformowało MKiDN.
Przypomniano, że „po zakończeniu wystawy, ze względu na trwającą w Europie wojnę, dzieła z pawilonu polskiego postanowiono przechować na terenie USA”.
,,Po zakończeniu wojny obrazy oraz cztery makaty Mieczysława Szymańskiego znalazły się w dyspozycji Stefana Roppa, komisarza generalnego Pawilonu Polskiego, który całą kolekcję przekazał ostatecznie pod opiekę amerykańskiej uczelni Le Moyne College z Syracuse
- czytamy w informacji.
,,To wydarzenie szczególne dla polskiego dziedzictwa. Przez wiele lat różne środowiska i instytucje zabiegały, aby historia obrazów i makat z Le Moyne College nie została zapomniana. Naszym wspólnym sukcesem jest to, że spotykamy się dzisiaj w Syracuse, w Le Moyne College, aby podpisać umowę o przekazaniu dzieł polskich artystów z powrotem do Polski.
‼️ ‼️ Dzięki wieloletnim staraniom #MKiDN oraz osobistemu zaangażowaniu wicepremiera @PiotrGlinski, po 83 latach do Polski powrócił cykl 7 obrazów Bractwa św. Łukasza i 4 makat Mieczysława Szymańskiego. Prace trafiły do @MuzHistPolski w Warszawie.
— Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (@kultura_gov_pl) July 19, 2022
Więcej: https://t.co/8mzxNMORqS pic.twitter.com/HcooCkL7YK
„Ekspozycja, licząca ponad 11 tys. obiektów, miała manifestować dumę z dorobku kulturalnego i gospodarczego II RP, ale również przypominać najważniejsze wydarzenia polskiej historii. Jednym z najciekawszych elementów programu Sali Honorowej pawilonu polskiego był cykl siedmiu obrazów reprezentujących wielowiekową historię Rzeczypospolitej, koncentrujących się w swej wymowie ideowej na ukazaniu jej wkładu w rozwój cywilizacji zachodniej” - napisano na stronie MKiDN.
Wyjaśniono, że „to wymagające i terminowe zlecenie polski rząd w 1938 r. powierzył grupie 11 artystów, studentów Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie, członków Bractwa św. Łukasza, wśród których byli: Bolesław Cybis, Bernard Frydrysiak, Jan Gotard, Aleksander Jędrzejewski, Eliasz Kanarek, Jeremi Kubicki, Antoni Michalak, Stefan Płużański, Janusz Podoski, Jan Zamoyski”.
Dodano, że malarze pracowali pod kierunkiem prof. Tadeusza Pruszkowskiego w jego atelier zlokalizowanym w Kazimierzu nad Wisłą. Przypomniano, że „siedem obrazów, o wymiarach 120 x 200 cm każdy, przedstawia doniosłe wydarzenia z historii Polski: «Spotkanie Bolesława Chrobrego z Ottonem III u grobu św. Wojciecha (1000)», «Przyjęcie chrześcijaństwa przez Litwę (1386)», «Nadanie przywileju jedleńsko-krakowskiego (1430)», «Unia Lubelska (1569)», «Uchwalenie konfederacji warszawskiej o wolności religijnej (1573)», «Odsiecz Wiednia (1683)» oraz «Konstytucja 3 Maja (1791)»”.
„Agresja niemiecka we wrześniu 1939 r. sprawiła, iż polski pawilon został pozbawiony źródeł finansowania. Komisarz generalny ekspozycji polskiej prof. Stefan de Ropp wyprzedał część wyposażenia” - napisano na stronie MKiDN.
Zaznaczono, że największa liczba obiektów trafiła do kolekcji Muzeum Polskiego w Chicago.
„Natomiast zbiór siedmiu obrazów Łukaszowców i czterech tkanin wg projektu Szymańskiego został zdeponowany w jezuickiej uczelni Le Moyne College w Syracuse w stanie Nowy Jork, gdzie od 1958 r. był prezentowany w tamtejszej bibliotece, początkowo w Grewen Hall, od 1981 r. w Noreen Reale Falcone Library” - napisano.
Czym było Bractwo św. Łukasza tzw. Łukaszowcy?
Bractwo św. Łukasza to założone w 1925 r. ugrupowanie artystyczne, ukierunkowane na tradycyjne malarstwo figuratywne, pracujące na wzór średniowiecznego cechu malarzy zostało założone przez prof. Tadeusza Pruszkowskiego i jego uczniów, którzy tworzyli głównie kompozycje historyczne, sceny rodzajowe i biblijne.Członkami Bractwa św. Łukasza byli: Bolesław Cybis, Jan Gotard, Aleksander Jędrzejewski, Eliasz Kanarek, Edward Kokoszko, Antoni Michalak, Jan Podoski, Mieczysław Schulz, Czesław Wdowiszewski, Jan Wydra, Jan Zamoyski. Potem dołączyli do nich: Bernard Frydrysiak, Jeremi Kubicki i Stefan Płużański.
Mieczysław Szymański był polskim malarzem oraz projektantem tkanin, wychowankiem prof. Tadeusza Pruszkowskiego. Zasłynął z wykonanej na Wystawę Światową w Paryżu w 1937 dużej makaty, za którą otrzymał Grand Prix.
,,Co ciekawe, to właśnie ta tkanina została następnie rozcięta na cztery oddzielne sceny (Alegoria zwycięstwa, Król z cesarzem Leopoldem po zwycięstwie wiedeńskim, Król z Marysieńką w otoczeniu dam dworu, Anioł) i znalazła się dwa lata później w Pawilonie Polskim na Wystawie Światowej w Nowym Jorku
- czytamy w informacji.
„W zbiorach placówki znalazło się wcześniej ponad 100 obiektów sztuki użytkowej i ludowej z pawilonu polskiego podarowanych przez Marię Starczewską-Lambasę” - napisano na stronie resortu kultury.
