Wielki Piątek jest dramatycznym dniem sądu, męki i śmierci Chrystusa. To jedyny dzień w roku, kiedy nie jest sprawowana Msza św. Odprawiana jest Liturgia Męki Pańskiej, a na ulicach wielu miast sprawowana jest publicznie Droga Krzyżowa. Obowiązuje post ścisły.
W Wielki Piątek Kościół katolicki nie sprawuje mszy św. Celebrowana jest Liturgia Męki Pańskiej, w czasie której odczytuje się opis męki Pańskiej według Ewangelii św. Jana i trwa adoracja krzyża.
Wielki Piątek w Kościele katolickim jest upamiętnieniem męki Pańskiej. Zgodnie z tradycją ołtarz w świątyniach jest obnażony: bez krzyża, świeczników i obrusów.
Liturgię Męki Pańskiej sprawuje się według schematu podanego w mszale rzymskim. Nabożeństwo rozpoczyna się liturgią Słowa, w której naczelne miejsce zajmuje opis męki Pańskiej według Ewangelii św. Jana. Akcentuje się bardziej chwałę odkupienia przez krzyż, niż poniżenia przez mękę. Następnie odbywa się adoracja krzyża: przez pocałunek, uklęknięcie lub skłon.
Jedną z ważnych części Liturgii Męki Pańskiej jest rozbudowana modlitwa powszechna. Jej forma i tekst są znane od V wieku i w zasadzie niezmieniane.
Mszał rzymski podaje dziesięć intencji. Pierwsza jest za cały Kościół, o pokój, jedność i trwanie w wierze. W drugiej wspólnota modli się za papieża, w trzeciej - za wszystkie stany Kościoła. Następnie za katechumenów. Piąta intencja jest za wszystkich wierzących w Chrystusa i o jedność chrześcijan, o jej przywrócenie i zachowanie. W kolejnych Kościół modli się za żydów, niewierzących w Chrystusa, niewierzących w Boga, rządzących państwami, chorych i cierpiących.
W Wielki Piątek obowiązuje post ścisły
Po zakończeniu Liturgii Męki Pańskiej Najświętszy Sakrament przenoszony jest w procesji do grobu Pańskiego, gdzie przez całą Wielką Sobotę adorowany jest przez wiernych. Tego dnia w niektórych parafiach poza Liturgią Męki Pańskiej celebrowane jest także nabożeństwo drogi krzyżowej.
Zgodnie z Kodeksem prawa kanonicznego w Wielki Piątek obowiązuje nie tylko wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, ale post ścisły, czyli trzy posiłki, przy czym tylko jeden do syta, a dwa - lekkie.
,,Prawem o wstrzemięźliwości są związane osoby, które ukończyły 14. rok życia, prawem zaś o poście są związane wszystkie osoby pełnoletnie, aż do rozpoczęcia 60. roku życia. Duszpasterze oraz rodzice winni zatroszczyć się o to, ażeby również ci, którzy z racji młodszego wieku nie związani jeszcze prawem postu i wstrzemięźliwości, byli wprowadzeni w autentyczny duch pokuty
- czytamy w Kodeksie prawa kanonicznego.
Z obowiązku tego są zwolnieni chorzy. Kościół jednocześnie zachęca do przedłużenia postu i wstrzemięźliwości aż do rozpoczęcia liturgii Wigilii Paschalnej.
Pierwsze liturgiczne obchody Wielkiego Piątku odbyły się w starożytnej Jerozolimie
Wierni gromadzili się przed wschodem słońca przed kolumną biczowania, a później przy grobie, aby adorować drzewo krzyża. Pierwsze opisy celebracji Wielkiego Piątku pochodzą z VII w.
Pierwszy typ liturgii sprawowany był przez papieża w kościele św. Jana Jerozolimskiego i obejmował odczytanie opisu męki Pańskiej wg św. Jana, modlitwę powszechną i procesję z relikwiami krzyża. Drugi typ liturgii był sprawowany w licznych kościołach lokalnych. Obejmował lekturę Pisma Świętego, adorację krzyża i komunię św., konsekrowaną poprzedniego dnia. Ten typ liturgii upowszechnił się w średniowieczu w całej Europie.
W późniejszych wiekach upowszechniło się przenoszenie Najświętszego Sakramentu do grobu pańskiego. W XIX w. na terenach dawnej Rzeczypospolitej groby pańskie w kościołach zaczęły nabierać także patriotycznego wymiaru.
W Wielki Piątek na świecie odbywa doroczna zbiórka ofiar na Boży Grób w Jerozolimie.
W Wielki Piątek rozpoczyna się także nowenna do miłosierdzia Bożego, którą przekazała św. s. Faustyna Kowalska.
