Sztuka Jerzego Szaniawskiego należy do kanonu polskiej dramaturgii współczesnej i jest zarazem najżywiej dyskutowany utworem w dorobku autora „Żeglarza”, „Mostu” oraz „Profesora Tutki i innych opowiadań”. „Dwa teatry” powstały tuż po wojnie, a premiera odbyła się w 1946 r. w krakowskim Teatrze Powszechnym. Interpretowane z dzisiejszego punktu widzenia tracą wymiar literackiego świadectwa chwili, przywołującego bliskie realia historyczne – we współczesnej inscenizacji telewizyjnej zrezygnowano m.in. z „Krucjaty dziecięcej” małych żołnierzy Powstania. Stają się natomiast opowieścią o przemijaniu, o potrzebie metafizyki – w życiu i w sztuce.