Świdermajery to unikat na skalę europejską. Mieszkała w nich Irena Sendlerowa, Stefan Żeromski i Józef Piłsudski. Zachwycali się nimi Bolesław Prus, Julian Tuwim i Janusz Korczak. Niewiele z nich pozostało, tym bardziej cieszy, że dwie podwarszawskie wille zostały wpisane do rejestru zabytków.
Drewniane wille, pensjonaty i sanatoria budowane od przełomu XIX i XX w. do lat międzywojennych z charakterystycznymi werandami i dekoracjami powstawały w miejscowościach wzdłuż linii kolejowej Warszawa - Otwock. Twórcą tego stylu budownictwa był Michał Elwiro Andriolli.
,,Są to cacka, jakich Warszawa jeszcze nie widziała w tej ilości i rozmaitości. Każdy z nich bawi oko piękną formą, sztukaterią, rzeźbieniami, tapicerskimi ozdobami albo żywą barwą
- pisał o nich Bolesław Prus.
Główna bryła świdermajerów ukształtowana została pod wpływem
architektury szwajcarskiej, która w Europie stała się bardzo popularna
po wystawie światowej w Wiedniu w 1873 r. Andriolli wzbogacił formę o drewniane
ażurowe zdobienia werand i ganków, a także szpiczaste zwieńczenia
dachów.
Skąd nazwa świdermajer?
Nazwę „świdermajer”, jako żartobliwie podobną do nazwy biedermeier, wymyślił Konstanty Ildefons Gałczyński w wierszu „Wycieczka do Świdra”:Jest willowa miejscowość, nazywa się groźnie Świder, rzeczka tej samej nazwy lśni za willami w tyle,
tutaj nocą sierpniową, gdy pod gwiazdami idę, spadają niektóre gwiazdy, ale nie na te wille,
spadają bez eksplozji na biedną głowę moją, a wille w stylu groźnym jak stały, tak stoją
- dzień i noc; i znów nocą nikły blask je oświetla; cóż im “Concerto grosso” Fryderyka Jerzego Haendla!
Te wille, jak wójt podaje, są w stylu „świdermajer”.
1 / 6 zdjęć
Item 1 of 6
Prawdziwa perełka Otwocka - pensjonat Abrama Gurewicza
Dwa świdermajery w Otwocku wpisane do rejestru zabytków
Najwięcej świdermajerów znajduje się w Otwocku, miejscowości leżącej około dwadzieścia parę kilometrów na południowy wschód od Warszawy.Wojewódzki mazowiecki konserwator zabytków prof. Jakub Lewicki podjął decyzję o wpisie do rejestru zabytków województwa mazowieckiego dwóch przykładów drewnianego budownictwa letniskowego położonych w Otwocku, przy ul. Kościelnej 16 i 18 („Willa Szeliga” i pensjonat Nestorowiczówny). Oba budynki mają unikatowe w skali miasta walory artystyczne jako indywidualnie zaprojektowane dzieło architektury uzdrowiskowej wzniesionej na przełomie XIX i XX w.
Posesja położona przy
ul. Kościelnej 16 i 18 została wytyczona przed
1893 r.
Od 1898 r. do lat 20. XX w. w budynku nr 16 mieścił się jeden z
najbardziej cenionych w mieście pensjonatów należący do Jadwigi
Nestorowiczówny.
W 1906 r. nieruchomość stała się własnością p. Szeliskiej, od której pochodzi zwyczajowa nazwa posesji tzw. „Willa Szeliga”.
W dn. 5 sierpnia - 4 września 1915 r. w jednym z budynków na terenie posesji (obecnie nieistniejącym) mieszkał Józef Piłsudski, który nie otrzymał pozwolenia ówczesnej niemieckiej władzy na przebywanie w Warszawie. Wydarzenie to upamiętnia obelisk usytuowany na rogu ul. Kościuszki i Chopina, ufundowany po śmierci Piłsudskiego przez mieszkańców miasta Otwocka.
W 1906 r. nieruchomość stała się własnością p. Szeliskiej, od której pochodzi zwyczajowa nazwa posesji tzw. „Willa Szeliga”.
W dn. 5 sierpnia - 4 września 1915 r. w jednym z budynków na terenie posesji (obecnie nieistniejącym) mieszkał Józef Piłsudski, który nie otrzymał pozwolenia ówczesnej niemieckiej władzy na przebywanie w Warszawie. Wydarzenie to upamiętnia obelisk usytuowany na rogu ul. Kościuszki i Chopina, ufundowany po śmierci Piłsudskiego przez mieszkańców miasta Otwocka.
Więcej na ten temat
