31 grudnia 1932 roku polscy matematycy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali szyfr Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrującej. Rok później wspólnie zbudowali działającą kopię urządzenia.
Dzięki sukcesowi polskich kryptologów, II wojna światowa została skrócona o 2-3 lata, co oznacza uratowanie tysięcy ludzkich istnień. Niemcy do końca wojny byli przekonani, że Enigmy nikt nie jest w stanie rozszyfrować.
Po złamaniu szyfru przez Polaków i przekazaniu go Brytyjczykom, w ośrodku kryptologicznym w Bletchley Park niedaleko Londynu pracowało ponad 10 tysięcy osób, które wykorzystywały informacje otrzymane od polskich matematyków.
W 1940 roku złamano główny szyfr operacyjny Luftwaffe, a w 1943 r. kod niemieckiej marynarki.
W powojennej Polsce pomijano wysiłek i zasługi naszych kryptologów, wymazywano ich z powszechnej pamięci. Na Zachodzie informacje o służbie alianckiej Rejewskiego, Różyckiego i Zygalskiego ukrywano w tajnych archiwach, a złamanie kodu Enigmy przypisano wywiadowi brytyjskiemu.
Pierwsze wiadomości o sukcesie Polaków ukazały się na początku lat 70. Oficjalnie Brytyjczycy przyznali to dopiero po wejściu Polski do NATO w 1999 roku.
Trójka polskich kryptologów jesienią 1939 roku ewakuowała się przez Rumunię do Francji.
Jerzy Różycki zginął w 1942 roku w katastrofie statku na Morzu Śródziemnym. Zygalski i Rejewski pracowali do końca wojny w radiowej jednostce Sztabu Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych pod Londynem.
Henryk Zygalski zmarł w Anglii w 1978.
Marian Rejewski po wojnie wrócił do kraju, zmarł w 1980 roku.
W 2000 roku Rejewski, Różycki i Zygalski zostali odznaczeni pośmiertnie Krzyżami Wielkimi Orderu Odrodzenia Polski.
W 2014 roku Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierów (IEEE ) uhonorowało trzech Polaków prestiżowym odznaczeniami „Milestone” - „Kamieniami milowymi”.
W 2019 r. w krypcie Panteonu Narodowego w podziemiach kościoła św. Piotra i Pawła w Krakowie złożono urny z ziemią z miejsc związanych ze śmiercią lub pochówkiem kryptologów.
Pracę i sukcesy kryptologów upamiętnia, otwarte w 2021 roku, poznańskie Centrum Szyfrów Enigma.
