Była więźniarka niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego na Majdanku Janina Buczek-Różańska zmarła w Wigilię w wieku 89 lat. Za swoją działalność społeczną i zawodową była wielokrotnie nagradzana, m.in. uhonorowano ją Srebrnym Krzyżem Zasługi. Opublikowała wspomnienia z lat 1939–1945.
Janina Buczek-Różańska urodziła się w 1932 roku w Bukowinie w powiecie biłgorajskim. 3 lipca 1943 roku, w wieku zaledwie 11 lat, została aresztowana w trakcie pacyfikacji wsi Bidaczów Nowy na Zamojszczyźnie. Wraz z rodzicami i 2-letnim bratem skierowano ją do obozu przejściowego w Zwierzyńcu, a następnie po trzech dniach – do KL Lublin.
Traumatyczny pobyt w niemieckim obozie koncentracyjnym na Majdanku opisywała:
,,Wreszcie powrót z łaźni, już innym wyjściem, innymi drzwiami, ubrania lagrowe, drewniaki, numery i wierzcie mi, że rodziny nie poznawały się wzajemnie. Obcięto włosy wszystkim mężczyznom. Rodziny zostały rozdzielone. Ludzie pomieszali się, trudno było znaleźć najbliższych. Ja byłam z matką i z bratem dwuletnim, lecz ojciec został w innym baraku, i na innym polu. Kiedyś, tj. w kilkanaście dni po tej „łaźni”, mężczyźni wyszli na apel, kobiety wyszły również na apel, zaczęło się poznawanie na odległość. Nas ojciec nie mógł poznać. Wtedy matka wzięła mego braciszka na ręce i pokazała ojcu, ustawiliśmy się jak do fotografii, ojciec poznał nas – pomachał ręką.
Po powrocie do rodzinnej wsi Janina Buczek-Różańska podjęła naukę, a następnie łączyła pracę i aktywność społeczną. Należała do Towarzystwa Opieki nad Majdankiem, Stowarzyszenia Dzieci Zamojszczyzny i Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych.
Za swoją działalność społeczną i zawodową została nagrodzona: odznaką zasłużonego działacza Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, Orderem Męczeństwa i Zwycięstwa, Srebrnym Krzyżem Zasługi, odznaką za zasługi dla województwa zamojskiego, medalem za zasługi dla pożarnictwa, krzyżem więźnia politycznego, srebrną odznaką honorową Związku Inwalidów Wojennych, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oświęcimskim.
Była autorką wspomnień z lat 1939–1945. Jej relacje stanowią cenne źródło wiedzy historycznej oraz edukacyjnej.
