Kartka z kalendarza

Bohater Szarych Szeregów

fot. Wikimedia Commons
podpis źródła zdjęcia

Mija setna rocznica urodzin Jana Bytnara, pseudonim „Rudy”, harcmistrza, żołnierza Szarych Szeregów, podporucznika Armii Krajowej.

Był komendantem hufca „Południe” Grup Szturmowych, angażował się także w akcje małego sabotażu podziemnej organizacji Wawer. Wziął udział w kilkudziesięciu akcjach. To on zerwał hitlerowską flagę z gmachu warszawskiej Zachęty i namalował symbol Polski Walczącej na pomniku Lotnika na placu Unii Lubelskiej. Za takie czyny groziła wówczas kara śmierci. 

Został aresztowany 23 marca 1943 roku. Osadzono go w więzieniu gestapo w alei Szucha, gdzie był poddany bestialskim torturom. 26 marca 1943 roku podczas transportu na Pawiak został odbity w słynnej akcji pod Arsenałem.

Zmarł kilka dni później, 30 marca, wskutek obrażeń odniesionych podczas przesłuchań. Miał 21 lat. Tego samego dnia zmarł 22-letni Aleksy Dawidowski „Alek”, który cztery dni wcześniej został ranny w brzuch podczas akcji odbicia „Rudego”. 

Akcja pod Arsenałem stała się symbolem solidarności, przyjacielskiej więzi i harcerskiej odwagi dla kilku pokoleń Polaków. Jej inicjatorem był Tadeusz Zawadzki „Zośka”, przyjaciel zarówno Jana Bytnara, jak i Aleksego Dawidowskiego - wspominał po latach Stanisław Jastrzębski „Kopeć” (zm. 2000), który walczył w szeregach późniejszego batalionu „Parasol”.

Słynni bohaterowie Szarych Szeregów - Jan Bytnar, Aleksy Dawidowski i Tadeusz Zawadzki byli wychowankami „Pomarańczarni”, czyli 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Bolesława Chrobrego. Wychowywani w duchu patriotyzmu, gdy wybuchła wojna, zostali uczestnikami małego sabotażu, potem przeszli do Grup Szturmowych, stając się żołnierzami podziemnej armii. 

Pośmiertnie, w 2009 roku, Jan Bytnar za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. „Rudy” był jednym z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego „Kamienie na szaniec”. Jest patronem ulicy na warszawskim Mokotowie, a także wielu szkół w Polsce.



Więcej informacji w programie Polonia24
źródło: IAR
Pobierz aplikację  TVP POLONIA
Aplikacja mobilna TVP POLONIA - Android, iOS, AppGallery
Więcej na ten temat