W nocy z 9 na 10 lutego 1940 roku rozpoczęła się pierwsza masowa deportacja Polaków pochodzących z ziem zaanektowanych przez Związek Sowiecki, przeprowadzona przez NKWD. Pierwsza wywózka była największa i najbardziej tragiczna pod względem liczby ofiar. W głąb Związku Sowieckiego zostało wywiezionych około 140 tysięcy Polaków. Wielu umarło już w drodze, a tysiące już nigdy nie wróciły do kraju.