Kultura

Atlas sprzed 400 lat dostępny online

Atlas, fot. Beata Górska-Szko, Muzeum Narodowe w Warszawie
podpis źródła zdjęcia

Unikatowy egzemplarz atlasu „Speculum orbis terrae” (Zwierciadło całego świata, dosłownie: Zwierciadło kręgu ziemi, Zwierciadło świata) autorstwa Gerarda i Cornelisa de Jode, z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie, udostępniła online Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa.

W zbiorach publicznych na całym świecie znajduje się około 50 egzemplarzy arcydzieła wydanego w Antwerpii w 1593 roku. Obecnie kompletną reprodukcję atlasu obejrzeć w serwisie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

Dzieło jest również prezentowane w Galerii Sztuki Dawnej Muzeum.

Atlas „Speculum orbis Terre” wyróżnia się piękną szatą edytorską i graficzną nawiązująca do najlepszych wzorów książki renesansowej - charakteryzuje starodruk Paulina Miś, kierownik projektu „Zachowanie unikatowego atlasu geograficznego Speculum orbis Terre”.

„Każdą z dwóch części dzieła - objaśnia - pierwotnie otwierały efektowne, alegoryczne strony tytułowe - w egzemplarzu MNW zachowała się jedna. Tom ma oryginalną oprawę z epoki, wykonaną z barwionej na czerwono skóry z licznymi tłoczeniami. Brzegi kart są złocone i dodatkowo ozdobione cyzelowanym ornamentem. Wszystkie elementy graficzne oraz ilustracje, mapy i tablice pokolorowano ręcznie, zapewne jeszcze w XVI lub na początku XVII wieku”.

Ten cenny starodruk trafił do muzeum po II wojnie światowej. Nie zachowały się żadne świadectwa na temat jego wcześniejszych właścicieli. Egzemplarz z kolekcji MNW stanowi przykład drugiego (i zarazem ostatniego) wydania, pochodzącego z 1593 roku.

W zbiorach polskich znajduje się jeszcze jeden egzemplarz atlasu, przechowywany w Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku.

Od 2019 roku MNW realizuje projekt: Zachowanie unikatowego atlasu geograficznego „Speculum orbis Terre”, finansowany ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

W ramach projektu odbywają się m.in. prace konserwatorskie i digitalizacyjne, której głównym celem było zapewnienie wszystkim zainteresowanym zdalnego, bezpłatnego dostępu do wybitnego dzieła XVI-wiecznej kartografii - zaznacza Małgorzata Polakowska, kierownik Biblioteki MNW.

Skany atlasu udostępniono w Mazowieckiej Bibliotece Cyfrowej (za jej pośrednictwem także w wyszukiwarce Federacji Bibliotek Cyfrowych, Europeanie, Karlsruher VirtuellerKatalog i wielu innych).
źródło: 
Pobierz aplikację  TVP POLONIA
Aplikacja mobilna TVP POLONIA - Android, iOS, AppGallery
Więcej na ten temat