31 października 1945 r. w Krakowie zmarł Wincenty Witos. Polski polityk, trzykrotny premier Rzeczpospolitej Polskiej. W 1922 r. Wincenty Witos odznaczony został Orderem Orła Białego. Był autorem m.in. „Wyboru pism i artykułów”, trzytomowych „Moich wspomnień” oraz „Mojej tułaczki”.
W 1893 r. na łamach wydawanego we Lwowie „Przyjaciela Ludu” opublikował swój pierwszy artykuł, napisany pod pseudonimem Maciej Rydz. W latach 1895-1897 r. odbywał służbę wojskową w armii austriackiej, służąc w Tarnowie, Krakowie i Krzesławicach.
16 sierpnia 1914 r., po wybuchu I wojny światowej, wszedł w skład Naczelnego Komitetu Narodowego. Jako wiceprezes NKN wspierał początkowo organizację Legionów Polskich, widząc w monarchii habsburskiej sprzymierzeńca dla sprawy polskiej. Jednak od 1915 r. wraz z PSL „Piast” coraz bardziej skłaniał się do powiązania sprawy polskiej z zachodnimi mocarstwami i współpracy w tej kwestii z Narodową Demokracją. W połowie 1916 r. został prezesem Klubu Poselskiego PSL „Piast”, natomiast rok później wstąpił do Ligi Narodowej, pozostając jej członkiem do 1918 r.
16 czerwca 1917 r. wygłosił pierwsze i ostatnie przemówienie przed członkami Rady Państwa, w którym krytykując Wiedeń za prowadzenie antypolskiej polityki, zapowiedział powstanie niepodległej Polski.
Odmówił udziału w utworzonym 7 listopada 1918 r. rządzie lubelskim Ignacego Daszyńskiego. W grudniu 1918 r. został prezesem Zarządu Głównego PSL „Piast”, pozostając na tym stanowisku do 1931 r.
W krytycznym momencie wojny polsko - sowieckiej 24 lipca 1920 r. stanął na czele Rządu Obrony Narodowej. 27 maja 1921 r. złożył rezygnację ze stanowiska premiera, która nie został jednak przyjęta przez Naczelnika Państwa. Ostatecznie jego rząd przetrwał do 13 września 1921 r. W wyborach parlamentarnych w listopadzie 1922 r. został ponownie wybrany na posła.
16 września 1939 r. władze niemieckie aresztowały go i osadziły w więzieniu w Rzeszowie. W październiku 1939 r. dekretem prezydenta RP na uchodźstwie Władysława Raczkiewicza amnestionowano go wraz z innymi skazanymi w procesie brzeskim. Jesienią 1939 r. naziści bezskutecznie próbowali namówić go do poparcia ewentualnej budowy fasadowego państwa polskiego. Przetrzymywany przez Niemców w więzieniach w Tarnowie, Krakowie, Berlinie i Poczdamie, ostatecznie 1 marca 1941 r. ze względu na zły stan zdrowia został zwolniony. Nakazano mu jednak stały pobyt w Wierzchosławicach pod nadzorem niemieckich władz okupacyjnych. W lipcu 1944 r. odmówił Niemcom wydania antysowieckiej odezwy do narodu. W czerwcu 1945 r. nie przyjął zaproszenia do Moskwy na konferencję dotyczącą powstania Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. 28 czerwca powołany został przez Prezydium Krajowej Rady Narodowej na stanowisko jej wiceprezydenta. Ciężko chory nie podjął prac w KRN.
Zmarł 31 października 1945 r. w Krakowie. Pochowany został na cmentarzu w Wierzchosławicach.
16 sierpnia 1914 r., po wybuchu I wojny światowej, wszedł w skład Naczelnego Komitetu Narodowego. Jako wiceprezes NKN wspierał początkowo organizację Legionów Polskich, widząc w monarchii habsburskiej sprzymierzeńca dla sprawy polskiej. Jednak od 1915 r. wraz z PSL „Piast” coraz bardziej skłaniał się do powiązania sprawy polskiej z zachodnimi mocarstwami i współpracy w tej kwestii z Narodową Demokracją. W połowie 1916 r. został prezesem Klubu Poselskiego PSL „Piast”, natomiast rok później wstąpił do Ligi Narodowej, pozostając jej członkiem do 1918 r.
16 czerwca 1917 r. wygłosił pierwsze i ostatnie przemówienie przed członkami Rady Państwa, w którym krytykując Wiedeń za prowadzenie antypolskiej polityki, zapowiedział powstanie niepodległej Polski.
Odmówił udziału w utworzonym 7 listopada 1918 r. rządzie lubelskim Ignacego Daszyńskiego. W grudniu 1918 r. został prezesem Zarządu Głównego PSL „Piast”, pozostając na tym stanowisku do 1931 r.
W krytycznym momencie wojny polsko - sowieckiej 24 lipca 1920 r. stanął na czele Rządu Obrony Narodowej. 27 maja 1921 r. złożył rezygnację ze stanowiska premiera, która nie został jednak przyjęta przez Naczelnika Państwa. Ostatecznie jego rząd przetrwał do 13 września 1921 r. W wyborach parlamentarnych w listopadzie 1922 r. został ponownie wybrany na posła.
16 września 1939 r. władze niemieckie aresztowały go i osadziły w więzieniu w Rzeszowie. W październiku 1939 r. dekretem prezydenta RP na uchodźstwie Władysława Raczkiewicza amnestionowano go wraz z innymi skazanymi w procesie brzeskim. Jesienią 1939 r. naziści bezskutecznie próbowali namówić go do poparcia ewentualnej budowy fasadowego państwa polskiego. Przetrzymywany przez Niemców w więzieniach w Tarnowie, Krakowie, Berlinie i Poczdamie, ostatecznie 1 marca 1941 r. ze względu na zły stan zdrowia został zwolniony. Nakazano mu jednak stały pobyt w Wierzchosławicach pod nadzorem niemieckich władz okupacyjnych. W lipcu 1944 r. odmówił Niemcom wydania antysowieckiej odezwy do narodu. W czerwcu 1945 r. nie przyjął zaproszenia do Moskwy na konferencję dotyczącą powstania Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. 28 czerwca powołany został przez Prezydium Krajowej Rady Narodowej na stanowisko jej wiceprezydenta. Ciężko chory nie podjął prac w KRN.
Zmarł 31 października 1945 r. w Krakowie. Pochowany został na cmentarzu w Wierzchosławicach.
Więcej na ten temat
