105 lata temu podpisano traktat wersalski

Dokument sankcjonował odrodzenie Polski po 123 latach zaborów, ustalając zarys zachodnich, północnych i południowych granic Rzeczpospolitej. Nasz kraj odzyskał większość ziem utraconych na rzecz Prus w I i II rozbiorze - znaczną część Wielkopolski i Prus Zachodnich z dostępem do morza na odcinku 144 kilometrów.

Zgodnie z traktatem wersalskim, dokument ustalał nowy porządek terytorialny i polityczny w Europie.

Niemcy łącznie utraciły około 70 i pół tysiąca kilometrów kwadratowych swojego terytorium, zamieszkanego przez około 6 i pół miliona ludności. Oddały Francji Lotaryngię i Alzację, a Zagłębie Saary zostało przekazane pod zarząd międzynarodowy.

Belgia otrzymała dwa przygraniczne powiaty - Eupen i Malmedy, Danii przyznano północną część Szlezwiku, a Czechosłowacji - obszar na Górnym Śląsku, tzw. Kraik Hulczyński. Luksemburg, do tej pory stanowiący część obszaru celnego Niemiec, został z niego wydzielony.

Powołano też Ligę Narodów, której celem miało być rozwiązywanie na drodze pokojowej ewentualnych konfliktów pomiędzy państwami.

Utworzono też Wolne Miasto Gdańsk, pod nadzorem Ligi Narodów, z własnym rządem, konstytucją i polityką gospodarczą. Włączono je do polskiego obszaru celnego, a Polska mogła korzystać z portu gdańskiego.

O przynależności państwowej Górnego Śląska, Warmii i Mazur miały zadecydować przeprowadzone tam plebiscyty.

Mimo podpisania rozejmu (11 listopada 1918 roku), a potem traktatów pokojowych, nie zażegnano większości problemów.

Na arenie międzynarodowej pojawiły się nowe mocarstwa, dążące do uzyskania coraz większych wpływów, wśród nich Japonia. Rozwinęły się nowe kierunki polityczne i społeczne, takie jak komunizm w Rosji, faszyzm we Włoszech, czy nazizm w Niemczech.

Wszystko to sprawiło, że po zaledwie 20 latach od podpisania traktatu wersalskiego - w 1939 roku - wybuchła II wojna światowa.